In heel Nederland zijn er ongeveer 1.250 notarissen, 2.000 kandidaat-notarissen en 225 toegevoegd notarissen. Daarmee is het notariaat een veel kleinere beroepsgroep dan de advocatuur. Want in totaal zijn er meer dan 18.000 advocaten in Nederland. In dit blog ontdek je hoe je notaris wordt en welke andere banen er zijn op een notariskantoor.
Hoe word je notaris?
Notaris word je niet zo maar. Je moet er meerdere opleidingen voor volgen en aan veel eisen voldoen. Als je aan alle voorwaarden voldoet, dan kun je aan de koning vragen om benoemd te worden tot notaris. Na je benoeming volgt een beëdiging door de rechter en vanaf dat moment ben je notaris. In de Wet op het notarisambt staan alle voorwaarden en de regels voor de benoeming en beëdiging.
Aan welke eisen moet je voldoen om notaris te kunnen worden?
Als je notaris wilt worden, heb je een standplaats nodig voor je kantoor. Dit wordt ook wel de “plaats van vestiging” genoemd. Je kunt een nieuw kantoor beginnen of een notaris opvolgen die met pensioen gaat. In beide gevallen kan het om een zelfstandig kantoor gaan met één notaris of om een maatschap met meerdere notarissen en één of meer vestigingen.
Het is erg jammer dat er bijna geen zelfstandige kantoren worden geopend door nieuw benoemde notarissen. Ze kiezen meestal voor de overname van een bestaand kantoor van een notaris die met pensioen gaat. Voor het gros van de notarissen ziet het opleidingstraject er als volgt uit:
- middelbare school (atheneum of gymnasium)
- bachelor + master rechtsgeleerdheid (notarieel recht)
- beroepsopleiding notaraat
Na het afronden van je master kun je aan de slag als kandidaat-notaris op een notariskantoor. Je hebt de eerste jaren nog geen officiële bevoegdheden maar valt wel onder het tuchtrecht voor notarissen. Als je een half jaar werkervaring hebt, mag je starten met de beroepsopleiding die 3 jaar duurt. Na het afronden van de beroepsopleiding kun je beëdigd worden waardoor je als kandidaat-notaris bevoegd bent om de notaris waar te nemen bij afwezigheid. Wanneer je in totaal 6 jaar werkervaring hebt, is het mogelijk om zelf notaris te worden. Daarvoor moet je een ondernemingsplan schrijven en “persoonlijk geschikt” worden bevonden door de Commissie Toegang Notariaat.
Waar kun je een opleiding tot notaris volgen?
Een bachelor en master opleiding tot notaris kun je volgen in deze 5 steden:
Zelf heb ik gestudeerd in Groningen, de leukste (studenten)stad van Nederland. Het volgen van de beroepsopleiding kan alleen bij de Stichting Beroepsopleiding Notariaat. Omdat de beroepsgroep niet zo groot is, zijn er maar een paar locaties waar je deze opleiding kunt volgen. Op dit moment zijn dat Amsterdam, Utrecht en Nijmegen.
Welke banen zijn er in het notariaat?
Ook zonder een universitaire studie kun je een heel eind komen in het notariaat. Je kunt bij de notaris aan de slag als receptioniste, secretaresse, boekhouder, ICT-er, gediplomeerd klerk of juridisch medewerker. Veel notariskantoren staan ook open voor een combinatie van werken en leren. Opties zijn bijvoorbeeld:
- Een studie HBO Rechten bij een van de vele hogescholen in Nederland.
- Een opleiding bij INM, FBN, Netwerk Notarissen of SOM, waarmee je onder andere Register Notarisklerk kunt worden.
In veel sectoren is er geen verplichte pensioenregeling. In het notariaat is er wel een verplicht pensioenfonds. Een pluspunt van het werken op een notariskantoor is dat je altijd pensioen opbouwt en dat de werkgever daarvan minstens de helft betaalt.
Kun je stage lopen in het notariaat?
Bij veel notarissen is het mogelijk om stage te lopen. Dit varieert van een vrijwillige zomerstage voor rechtenstudenten tot een afstudeeropdracht voor een HBO opleiding. Ook staan notarissen soms open voor een snuffelstage. Bij grotere kantoren staat vaak op de website of er stageplekken zijn en bij wie je kunt solliciteren. Bij kleinere kantoren is deze informatie vaak niet online te vinden. Wil je stage lopen bij een klein kantoor? Pak gewoon de telefoon en vraag of er plek is en hoe je kunt solliciteren.
Wat doet een notaris?
Een notaris is een onafhankelijke en onpartijdige ambtenaar die authentieke notariële akten mag maken. De notaris is vooral actief in het familie- en erfrecht, onroerend goed en ondernemingsrecht. Het is gebruikelijk om je in één van deze drie te specialiseren. Veel gemaakte akten zijn bijvoorbeeld hypotheekakten, testamenten, verklaringen van erfrecht en oprichtingsakten voor besloten vennootschappen en stichtingen. Maar notarissen houden zich ook bezig met advisering en andere werkzaamheden waarbij er geen akte wordt gemaakt. Voorbeelden daarvan zijn estate-planning en de afwikkeling van erfenissen.
Meer lezen?
Veelgestelde vragen:
Wat moet ik doen om notaris te worden?
Om notaris te worden moet je de middelbare school afmaken, een studie rechtsgeleerdheid (master) afronden en de beroepsopleiding notariaat voltooien. Je bent pas benoembaar tot notaris als je 6 jaar werkervaring hebt als kandidaat-notaris.
Wat is het salaris van een notaris?
Een notaris is altijd ondernemer en heeft dus geen vast salaris. Het bedrijfsresultaat verschilt enorm per kantoor. Een grote maatschap in de randstad heeft een veel hogere omzet dan een klein kantoor in een dorp. Een toegevoegd notaris of kandidaat-notaris is wel in loondienst en heeft dus een vast salaris. Er is geen CAO in het notariaat, waardoor het salaris verschilt per kantoor, per regio en per persoon. Er is overigens wel een vakbond voor medewerkers in het notariaat.
Kun je met een HBO opleiding notaris worden?
Met een HBO opleiding kun je wel aan de slag op een notariskantoor maar kun je geen notaris worden. Wel kun je na een HBO opleiding zij-instromer worden bij de studie rechtsgeleerdheid en een pre-master en master opleiding volgen. Daarna kun je alsnog kandidaat-notaris worden en doorstromen naar het vak van notaris.