Ga je opnieuw trouwen en heb je kinderen uit je eerste huwelijk? Dit is hoe het erfrecht werkt bij een 2e huwelijk.
De wettelijke verdeling
Als je getrouwd bent en kinderen hebt, dan is zonder testament de “wettelijke verdeling” van toepassing. Dit betekent dat de langstlevende en de kinderen samen erfgenaam zijn. De hele erfenis gaat op grond van de wet naar de langstlevende en de kinderen erven in ruil daarvoor een vordering op de langstlevende. Ik noem dat ook wel een “tegoedbon”. Je kind mag deze tegoedbon pas inwisselen als de langstlevende overlijdt.
Deze regeling staat in het erfrecht voor elk huwelijk of partnerschap en is dus ook van toepassing bij een 2e huwelijk. Maar er zijn wel een paar verschillen.
1. Wilsrechten
Heb je samen kinderen? Dan kan je kind de vordering pas opeisen als de langstlevende overlijdt. Als hij of zij opnieuw in het huwelijk treedt, mag je kind de vordering niet opeisen maar wel ruilen voor de eigendom van bezittingen. We noemen dat een “wilsrecht”. Het kind kan bijvoorbeeld voor een deel eigenaar worden van het huis als de langstlevende gaat hertrouwen. De langstlevende houdt wel het vruchtgebruik van dat deel. Het kind kan de langstlevende dus niet op straat zetten.
De mede-eigendom van het kind gaat ten koste van de vrijheid van de langstlevende. Die kan het huis niet meer verkopen of bezwaren met hypotheek zonder een handtekening van het kind of een beschikking van de kantonrechter.
Een gezamenlijk kind kan dus pas een wilsrecht uitoefenen als de langstlevende opnieuw gaat trouwen. Als je samen een kind hebt en er geen kinderen zijn uit eerdere relaties, dan zijn de wilsrechten dus geen punt van zorg. Maar bij een tweede huwelijk met kinderen uit een eerdere relatie ligt dat heel anders. Een stiefkind dat een vordering erft op een langstlevende stiefouder, kan direct na het overlijden een wilsrecht inroepen. Hoewel het erfrecht de langstlevende bij een 2e huwelijk in beginsel wel beschermt, kan het stiefkind deze bescherming deels uitzetten. Daarom kiezen veel stellen er bij een 2e huwelijk voor om de wilsrechten buiten toepassing te verklaren in hun testament.
De meeste mensen hebben nog nooit van het begrip “wilsrecht” gehoord. Dat ze een afspraak maken bij de notaris heeft vaak een hele andere reden, die ik hierna bespreek.
2. Er klopt niks van de wettelijke erfdelen?
Stel je bent met elkaar gehuwd zonder huwelijkse voorwaarden en zonder testament. Er is dus sprake van een gemeenschap van goederen. Je hebt samen een koophuis met een overwaarde van € 200.000. Samen heb je geen kinderen. Beiden heb je één kind uit een vorige huwelijk. Als de eerste overlijdt, laat diegene twee erfgenamen achter. Het kind en de langstlevende zijn ieder voor 50% erfgenaam. De erfenis is de helft van de gemeenschap van goederen, ofwel € 100.000. De hele erfenis gaat op grond van de wet naar de langstlevende. Die krijgt dus de volledige € 200.000 op naam en houdt in ruil daarvoor nog een schuld van € 50.000 aan het kind van de overledene.
Als vervolgens de langstlevende overlijdt, erft zijn of haar kind € 200.000 aan vermogen met een schuld van € 50.000 aan het andere kind. Dit betekent dat het kind van degene die als eerste overlijdt maar € 50.000 erft. Het kind van degene die als laatste overlijdt, erft per saldo drie keer zoveel: € 150.000. Geen wonder dus dat stellen met stiefkinderen kiezen voor een testament. Daarin kun je regelen dat je eigen erfenis uiteindelijk naar je eigen kind gaat. Check de video (link onderaan de pagina) voor meer uitleg over wat je bij een 2e huwelijk in je testament kunt zetten.
Notarissen mogen zelf hun tarieven bepalen. Dit heeft tot gevolg dat er grote prijsverschillen zijn tussen notariskantoren. Stellen met kinderen uit een eerdere relatie willen bijna nooit een standaard testament. Dit maakt het extra belangrijk om eerst een paar offertes aan te vragen voordat je een notaris kiest. Je kunt al twee gelijkluidende testamenten laten maken vanaf € 481 (bron). Je vindt de tarieven van notarissen bij jou in de buurt op deze pagina. Vul een plaatsnaam in en je ziet direct hoeveel geld je kunt besparen.
Meer lezen?
Veelgestelde vragen:
Wie erft bij een tweede huwelijk?
Als je getrouwd bent en geen testament hebt, dan gaat de hele erfenis naar de langstlevende. In ruil daarvoor erven je kinderen een vordering. Kinderen uit een eerder huwelijk mogen deze vordering direct inruilen voor bezittingen. Dit heet het “wilsrecht”. Je kunt dat recht uitzetten in je testament.
Hoe wordt de erfenis verdeeld bij een samengesteld gezin?
Als je getrouwd bent, zijn je echtgenote en je eigen kinderen op grond van de wet samen erfgenaam. De kinderen van je partner zijn dus geen erfgenaam van jou.
Kan een ex partner erven?
Je ex partner kan nog steeds van jou erven als hij of zij benoemd is in je testament. Daarom is het belangrijk om je testament altijd aan te passen na het verbreken van een relatie.
Heeft een stiefkind recht op een erfenis?
Een stiefkind kan via je partner van jou erven. Stel dat jij getrouwd bent en geen testament maakt. De hele erfenis gaat in dat geval naar je partner. En als daarna je partner overlijdt, komt jouw erfenis voor een deel toe aan je stiefkind. Bij een 2e huwelijk is het dus zeer belangrijk om een testament te maken.