Als je moeder en stiefvader getrouwd zijn, dan zijn de rechten van je stiefvader bij overlijden van je moeder in de wet geregeld. Sinds 2003 is dat het geval wanneer je moeder geen testament heeft. Maar er kan natuurlijk ook wel een testament liggen. Hierna volgt een overzicht van de 4 meest voorkomende regelingen.
1. Geen testament
Heeft je moeder geen testament? Dan geldt de “wettelijke verdeling”. Je stiefvader en de kinderen zijn samen erfgenaam. Maar de hele erfenis gaat naar je stiefvader en de kinderen krijgen in ruil daarvoor een vordering.
Stel bijvoorbeeld dat je moeder € 100.000 nalaat en dat je stiefvader en jij de enige erfgenamen zijn. Die hele € 100.000 gaat naar je stiefvader en als kind erf jij een vordering van € 50.000. Die vordering is in beginsel renteloos en pas opeisbaar bij overlijden van je stiefvader. Maar, je hebt wel de mogelijkheid om een beroep te doen op je wilsrecht. Dit betekent dat je de vordering ruilt voor bezit, waarvan je stiefvader het vruchtgebruik houdt.
- Rechten stiefvader: erft de hele erfenis, mag er mee doen wat hij wil.
- Rechten kind: erft een vordering, mag een beroep doen op het wilsrecht.
2. Wel een testament, onterfd
Ligt er wel een testament? In het meest extreme geval is je stiefvader enig erfgenaam en ben jij als kind onterfd. Dan kun jij een beroep doen op je legitieme portie. In dat geval erf jij alsnog een renteloze en niet-opeisbare vordering op je stiefvader. Het verschil met scenario 1 (geen testament) is dat deze vordering kleiner is en dat je geen wilsrecht hebt.
- Rechten stiefvader: erft alles, mag er mee doen wat hij wil.
- Rechten kind: kan legitieme inroepen, heeft geen wilsrecht.
Wat de rechten van je stiefvader betreft bij overlijden van je moeder, is er dus weinig verschil tussen optie 1 en 2. Zolang jij niet je wilsrecht inroept, gaat alles naar je stiefvader.
3. Wel een testament, vordering omhoog en wilsrecht uit
Veel moeders kiezen bij hertrouwen voor een testament met een hogere vordering voor het kind. Het wilsrecht wordt dan uitgezet. Net als bij optie 1 gaat de hele erfenis naar je stiefvader. Maar in plaats van een vordering van € 50.000 erf je dan een vordering van bijvoorbeeld € 99.000. Daarmee voorkom je als moeder dat de erfenis via je nieuwe partner naar je stiefkinderen vererft. Het wilsrecht staat uit zodat je als kind niet kunt wisselen naar een vruchtgebruik.
- Rechten stiefvader: erft alles, mag er mee doen wat hij wil.
- Rechten kind: erft een grotere vordering, maar heeft geen wilsrecht.
4. Wel een testament, vruchtgebruik
Bij een tweede huwelijk komt het regelmatig voor dat iemand kiest voor een vruchtgebruik testament. Dit is het langstlevende testament dat gebruikelijk was in de jaren ’70 en ’80. Het geeft je stiefvader minder rechten bij overlijden van je moeder. Want als kind ben je de enige erfgenaam en krijg je alles op naam. Je stiefvader is “slechts” vruchtgebruiker en mag minder dan wanneer hij eigenaar is.