Als je vader en stiefmoeder getrouwd zijn, dan zijn de rechten van je stiefmoeder bij overlijden van je vader in de wet geregeld. Sinds 2003 is dat het geval wanneer je vader geen testament heeft. Maar er kan natuurlijk ook wel een testament liggen. Hierna volgt een overzicht van de 4 meest voorkomende regelingen.
1. Geen testament
Heeft je vader geen testament? Dan geldt de “wettelijke verdeling”. Je stiefmoeder en de kinderen zijn samen erfgenaam. Maar de hele erfenis gaat naar je stiefmoeder en de kinderen krijgen in ruil daarvoor een vordering.
Stel bijvoorbeeld dat je vader € 100.000 nalaat en dat je stiefmoeder en jij de enige erfgenamen zijn. Die hele € 100.000 gaat naar je stiefmoeder en als kind erf jij een vordering van € 50.000. Die vordering is in beginsel renteloos en pas opeisbaar bij overlijden van je stiefmoeder. Maar, je hebt wel de mogelijkheid om een beroep te doen op je wilsrecht. Dit betekent dat je de vordering ruilt voor bezit, waarvan je stiefmoeder het vruchtgebruik houdt.
- Rechten stiefmoeder: erft de hele erfenis, mag er mee doen wat zij wil.
- Rechten kind: erft een vordering, mag een beroep doen op het wilsrecht.
2. Wel een testament, onterfd
Ligt er wel een testament? In het meest extreme geval is je stiefmoeder enig erfgenaam en ben jij als kind onterfd. Dan kun jij een beroep doen op je legitieme portie. In dat geval erf jij alsnog een renteloze en niet-opeisbare vordering op je stiefmoeder. Het verschil met scenario 1 (geen testament) is dat deze vordering kleiner is en dat je geen wilsrecht hebt.
- Rechten stiefmoeder: erft alles, mag er mee doen wat zij wil.
- Rechten kind: kan legitieme inroepen, heeft geen wilsrecht.
Wat de rechten van je stiefmoeder betreft bij overlijden van je vader, is er dus weinig verschil tussen optie 1 en 2. Zolang jij niet je wilsrecht inroept, gaat alles naar je stiefmoeder.
3. Wel een testament, vordering omhoog en wilsrecht uit
Veel vaders kiezen bij hertrouwen voor een testament met een hogere vordering voor het kind. Het wilsrecht wordt dan uitgezet. Net als bij optie 1 gaat de hele erfenis naar je stiefmoeder. Maar in plaats van een vordering van € 50.000 erf je dan een vordering van bijvoorbeeld € 99.000. Daarmee voorkom je als vader dat de erfenis via je nieuwe partner naar je stiefkinderen vererft. Het wilsrecht staat uit zodat je als kind niet kunt wisselen naar een vruchtgebruik.
- Rechten stiefmoeder: erft alles, mag er mee doen wat zij wil.
- Rechten kind: erft een grotere vordering, maar heeft geen wilsrecht.
4. Wel een testament, vruchtgebruik
Bij een tweede huwelijk komt het regelmatig voor dat iemand kiest voor een vruchtgebruik testament. Dit is het langstlevende testament dat gebruikelijk was in de jaren ’70 en ’80. Het geeft je stiefmoeder minder rechten bij overlijden van je vader. Want als kind ben je de enige erfgenaam en krijg je alles op naam. Je stiefmoeder is “slechts” vruchtgebruiker en mag minder dan wanneer ze eigenaar is.
Meer lezen?
- Dit staat er in een standaard testament.
- Uitleg over je rechten bij onterving (met video).
- Dit zijn de fiscale gevolgen van optie 3.
- Dit staat er in een vruchtgebruik testament.
- Er bestaat ook een klein vruchtgebruik van alleen het huis.
Veelgestelde vragen:
Gaat de erfenis naar je stiefmoeder als je vader overleden is?
Zijn je vader en stiefmoeder getrouwd en heeft je vader geen testament? Dan gaat de hele erfenis naar je stiefmoeder nadat je vader overleden is. In ruil daarvoor erf je als kind een vordering die je pas kunt opeisen als je stiefmoeder overlijdt.
Heeft een stiefkind recht op een erfenis?
Een stiefkind heeft op meerdere manieren recht op een erfenis. Stel dat eerst je moeder overlijdt en daarna je vader, maar in de tussentijd is hij hertrouwd. Hadden beide ouders geen testament? Dan kun je de erfenis van je moeder meteen opeisen bij je stiefmoeder. En de erfenis van je vader kun je blokkeren door een wilsrecht uit te oefenen.