Niemand kan je dwingen om een samenlevingscontract te tekenen. Maar om sommige dingen te kunnen regelen, kom je er gewoon niet onderuit. Dit zijn de gevallen waarin een samenlevingscontract verplicht is.
Samenlevingscontract en de legitieme portie
Woon je samen en wil je een testament maken waarin je de hele erfenis aan je partner nalaat? Als je een kind hebt, dan mag dit alleen wanneer je een notarieel contract hebt. Zonder samenlevingscontract heeft je kind meteen na je overlijden recht op de legitieme portie. Dit betekent dat je testament niet werkt zonder samenlevingscontract. Want in dat geval moet je partner een deel van de erfenis afstaan aan je kind.
Is een samenlevingscontract verplicht bij aankoop van een huis?
Het is heel gebruikelijk om een samenlevingscontract te tekenen bij de aankoop van een huis, maar verplicht is het niet. De reden om het wel te doen is dat je bij overlijden rechteloos bent zonder samenlevingscontract. Het kan dus betekenen dat je op straat staat doordat je geen recht hebt op het huis, de inboedel en het pensioen van je partner.
Is een samenlevingscontract verplicht om fiscaal partner te worden?
Tegenwoordig ben je vrij snel fiscaal partner. Samen een huis kopen of samen een kind krijgen is al voldoende. Maar heb je geen kinderen en woon je in een huurhuis? En wil je niet trouwen en ook geen partnerschap aangaan? Dan is een samenlevingscontract meestal verplicht om fiscaal partner te kunnen worden.
Fiscaal partner houdt in dat je samen belastingaangifte doet. Normaal gezien betaal je hierdoor minder belasting. Ook zorgt een contract ervoor dat je sneller recht hebt op de partnervrijstelling in de erfbelasting.
Is een samenlevingscontract verplicht als je gaat samenwonen?
Nee, een samenlevingscontract is niet verplicht als je gaat samenwonen. Maar het kan wel heel verstandig zijn. Een contract zorgt voor duidelijke afspraken als je weer uit elkaar mocht gaan. Want de wet regelt voor dat geval bijna niks. Je kunt dat laatste als een voordeel zien. Je hebt veel vrijheid in wat je wel en niet wilt afspreken.
Een andere reden om voor een samenlevingscontract te kiezen is dat je bij overlijden een paar minimale rechten hebt. Denk aan het mogen overnemen van de gezamenlijke inboedel. En het kunnen erven van het nabestaandenpensioen. Ook voor huurders is een samenlevingscontract dus nuttig.
Moet een samenlevingscontract verplicht bij de notaris?
Ja en nee. Op zich is een zelf gemaakt onderhands samenlevingscontract ook geldig. Maar dat is alleen het geval tussen jullie zelf als samenwoners. Ten opzichte van je kinderen, het pensioenfonds en de belastingdienst heb je er niks aan. In de praktijk betekent dit dat een samenlevingscontract verplicht bij de notaris moet.
Is een samenlevingscontract verplicht voor je pensioenfonds?
In de nieuwe Pensioenwet is het de bedoeling dat een samenlevingscontract niet meer verplicht is voor je pensioenfonds. Ook zonder contract moet het dan mogelijk zijn om elkaar aan te melden. Dus nog even geduld, binnenkort kun je elkaar zonder kosten aanmelden.
Is een samenlevingscontract verplicht voor je hypotheek?
Nee, een samenlevingscontract is niet verplicht voor de aanvraag van een hypotheek. Waarom begint je hypotheekadviseur er dan toch over? Nou, daar is een hele goede reden voor. Normaal gezien sluit je samen een overlijdenrisicoverzekering af. Daarmee kan de langstlevende bij overlijden de hypotheek aflossen. Ben je in loondienst en bouw je pensioen op? Dan heb je ook al een soort “overlijdensrisicoverzekering” in de vorm van partnerpensioen. Maar daarvoor kun je elkaar alleen begunstigen met een samenlevingscontract. Vandaar dat de hypotheekadviseur er op aandringt dat je een contract maakt.
Meer lezen?
- Dit staat er in een standaard samenlevingscontract.
- Je kunt in plaats van een contract ook kiezen voor een gratis partnerschap.
- De 5 punten om over na te denken voordat je een samenlevingscontract maakt.
- Zelf een contract maken? Dat is geen goed idee.
Veelgestelde vragen:
Wanneer maak je een samenlevingscontract?
De meeste stellen maken een samenlevingscontract op het moment dat ze een huis kopen of wanneer ze een testament maken omdat ze een kind verwachten. Bij de aankoop van een huis is het verstandig omdat de wet bijna niks regelt. En bij het maken van een testamant is een samenlevingscontract min of meer verplicht op grond van de Successiewet en het erfrecht.