De overheid wil graag dat ouders de voogdij regelen voor hun kinderen. Om dit zo simpel mogelijk te maken, kun je sinds 2014 ook gratis een voogd aanwijzen bij de rechtbank. Tot 2014 kon dit alleen in een notariële akte. Nu heb je dus de keuze tussen het online regelen van de voogdij bij het gezagsregister met je DigiD of het vastleggen van de voogdij bij de notaris. In dit blog leg ik uit wat de voordelen en nadelen zijn van beide opties.
Wat is de betekenis van voogdij?
Als vader en moeder heb je het ouderlijk gezag over je kind. Het gezag omvat de persoon van je kind, het vermogen en de vertegenwoordiging van je kind. Overkomt jullie beiden wat voordat je kind 18 jaar is? Voor dat geval kun je één of twee voogden aanwijzen. De voogd heeft na je overlijden het gezag over je kind. Het gezag van de voogd omvat de opvoeding, verzorging en vertegenwoordiging van je kind en het bewind over het vermogen.
Het benoemen van een voogd door de ouders kan op twee manieren. De eerste is dat je naar de notaris gaat om de voogdij te regelen in een testament. De tweede is het online regelen van de voogdij bij het gezagsregister. Benoemen jullie zelf geen voogd? Dan kan de rechter een voogd aanwijzen als jullie overlijden.
Het verschil tussen beide opties
Het grote voordeel van het online regelen van de voogdij is dat het gratis is. De nadelen zijn dat het pas na de geboorte kan en dat je minder opties hebt. De voordelen van het aanwijzen van een voogd bij de notaris zijn dat je meer opties hebt en dat je het tijdens de zwangerschap kunt regelen. Het nadeel van een testament is dat het geld kost. Een kind krijgen is al duur genoeg. Vandaar dat veel mensen de voorkeur geven aan het vastleggen van de voogdij bij het gezagsregister.
| Voogdij online regelen | Voogdij bij notaris regelen | |
|---|---|---|
| Is het gratis? | Ja | Nee |
| Kan het tijdens de zwangerschap? | Nee | Ja |
| Kun je één of twee voogden benoemen? | Ja | Ja |
| Kun je één of twee reserve voogden benoemen? | Ja | Ja |
| Kun je een beloning toekennen? | Nee | Ja |
| Kun je een bewindvoerder benoemen? | Nee | Ja |
| Kun je een executeur benoemen? | Nee | Ja |
Voorbeeld testament voogdij
Wanneer je de voogdij regelt bij de notaris, dan heb je dus een paar extra opties. De eerste is dat je de voogd een beloning kunt geven. Maar in de praktijk kiezen ouders daar niet voor. Dus dit verschil is niet van belang. Wel belangrijk zijn de opties om de voogd ook tot executeur en bewindvoerder te benoemen. Daarmee geef je de voogd meer juridisch “gereedschap” dan wanneer hij alleen maar voogd is.
De executeur is degene die je erfenis afwikkelt. Daarvoor heeft de executeur rechten en plichten die een voogd niet heeft. De bewindvoerder past op de erfenis tot het kind oud genoeg is. In je testament kun je daarvoor een eindleeftijd opnemen. De meeste ouders kiezen daarbij voor de 23e verjaardag van het kind. Je kunt de voogdij niet verlengen tot na de 18e verjaardag. Maar één onderdeel van de voogdij, het bewind over de erfenis, kun je dus wel verlengen door een testament te maken.
Hieronder zie je dat een voogdij testament heel kort kan zijn.
Voogdij online regelen met je DigiD
Je kunt nu ook online met je DigiD de voogdij regelen voor het geval je komt te overlijden. Het grote voordeel hiervan is dat het gratis is. Maar er zijn twee situaties waarin je de voogdij toch beter bij de notaris kunt vastleggen:
- Je laat een grote erfenis na en je wilt dat de voogd ook na de 18e verjaardag van je kind bevoegd is.
- Je bent een alleenstaande ouder en je wilt je ex-partner zoveel mogelijk uitsluiten.
In het tweede geval werkt je voogdijbenoeming niet. Want de andere ouder van je kind heeft normaal gezien het ouderlijk gezag als jou wat overkomt. Een voogd is dan niet nodig. Maar de benoeming van een bewindvoerder en executeur werkt in dat geval nog wel. Dit kun je dus niet bij de rechtbank regelen maar wel in een testament bij de notaris.
Een of twee voogden, samen of in volgorde?
Een vaak gestelde vraag is hoeveel voogden je kunt benoemen. Op grond van de wet kun je één of twee voogden benoemen. Wanneer je twee voogden benoemt die samen bevoegd zijn, gaat de wet er van uit dat dit een stel is. Pas dus op met het benoemen van twee voogden die geen stel zijn. Je kunt ze in dat geval ook in volgorde benoemen, waarbij één van beiden dus reserve is.
Ook als er wel sprake is van een stel, kun je twee voogden in volgorde benoemen. Denk bijvoorbeeld aan je zus als eerste voogd en haar vriend als reserve. Mochten ze uit elkaar gaan, dan hoef je de benoeming niet met spoed aan te passen. Want je zwager was alleen maar tot reserve voogd benoemd.
Hoe zit het met omgangsrechten?
Als notaris krijg je regelmatig een vraag over omgangsrechten. Denk aan het recht van de grootouders om hun kleinkind te zien. Omgangsrechten zijn geen onderdeel van je erfenis. Je kunt dus niet bij de notaris vastleggen wie na je overlijden recht heeft op contact met je kind.
Je kind heeft zelf wel “recht op omgang met degenen die in een nauwe persoonlijke betrekking tot hem staan”. Dit staat in artikel 1:377a van het Burgerlijk Wetboek. Als je daar meer over wilt weten, verdiep je dan eens in het recht op eerbiediging van privé familie- en gezinsleven. Dit staat in artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Meer lezen?
- Woon je ongehuwd samen en verwacht je een kind? Dan moet je deze 10 dingen zelf regelen.
- Als je kiest voor een partnerschap, dan hoef je vaak geen testament te maken.
- Eerste kind op komst? Dit zijn 10 redenen om te kiezen voor een partnerschap.
- De voogdij regelen na je scheiding? Zet dan ook deze 5 dingen op papier.
- Dit is de beste reden om een bewind in je testament te zetten.
- Op deze site regel je online met je DigiD de voogdij.
- En op deze 6 sites kun je zelf een testament maken!
Veelgestelde vragen:
Hoe kun je de voogdij regelen?
Je kunt de voogdij op twee manieren regelen. De eerste is het vastleggen van de voogdij in een testament bij de notaris. De tweede is het online aanwijzen van een voogd bij het gezagsregister.
In mijn blog leg ik uit wat de voordelen en nadelen zijn van beide opties. Wil je zoveel mogelijk regelen zonder notaris? Bekijk dan ook de 10 redenen waarom steeds meer stellen kiezen voor een gratis partnerschap.
Is de vader automatisch voogd?
Je bent juridisch gezien automatisch de vader van je kind als je gehuwd bent met de moeder of geregistreerd als partner. In dat geval heb je ook automatisch het ouderlijk gezag. Het gezag van de vader noemen we geen voogdij. De voogd is altijd iemand anders dan de vader of de moeder. Woon je ongehuwd samen? Dan ben je juridisch pas de vader na de erkenning van het kind. Daarna moet je nog het gezag aanvragen bij de rechtbank. Binnenkort wijzigt de wet en dan heb je ook als ongehuwde vader automatisch het gezag na erkenning.
Verwacht je een kind maar heb je nog niks geregeld met je partner? Bekijk dan ook het overzicht van de 10 dingen die je zelf moet regelen.
Wie is voogd als je zelf niemand benoemt?
Als de ouders zelf geen voogd aanwijzen, dan kan de rechter een voogd benoemen.
Artikel 1:195 Burgerlijk Wetboek:
“De rechtbank benoemt een voogd over alle minderjarigen, die niet onder ouderlijk gezag staan en in wier voogdij niet op wettige wijze is voorzien.”
Artikel 1:199 Burgerlijk Wetboek:
“De rechtbank benoemt de voogd op verzoek van bloed- of aanverwanten van de minderjarige, de raad voor de kinderbescherming, schuldeisers of andere belanghebbenden, of ambtshalve..”
Is het slim om de voogdij online bij het gezagsregister te regelen?
Het regelen van de voogdij bij het gezagsregister is gratis. Maar het heeft ook een paar nadelen. Want een paar opties die je bij de notaris wel hebt, zijn niet mogelijk bij de rechtbank.
Check mijn blog voor de verschillen tussen een voogd aanwijzen bij de notaris en het gezagsregister.