Heb je samen een koophuis of samen een kind en ga je uit elkaar met een samenlevingscontract? Dan zijn dit de juridische onderwerpen die je moet regelen.
Het verschil tussen een huwelijk en samenlevingscontract als je uit elkaar gaat
Als je getrouwd bent en uit elkaar gaat, dan moet je een paar dingen regelen die niet gelden voor samenwoners:
- Officieel scheiden bij de rechter.
- Verdelen van de gemeenschap van goederen.
- Partneralimentatie vaststellen.
Met een standaard samenlevingscontract hoef je niet langs de rechter. Je hebt geen gemeenschap van goederen. En je hebt ook geen recht op partneralimentatie. Maar een paar andere onderwerpen zijn voor samenwoners precies hetzelfde als voor gehuwden.
1. Ouderschapsplan
Als je een kind hebt en uit elkaar gaat, dan maakt het niet uit of je samenwoonde met of zonder samenlevingscontract. In beide gevallen is een ouderschapsplan verplicht als je samen het gezag hebt over je kind.

2. Kinderalimentatie
Met een standaard samenlevingscontract kun je geen partneralimentatie eisen. Maar kinderalimentatie is iets anders. Dat is een recht van je kind dat niet afhangt van het wel of niet hebben van een samenlevingscontract. Samenwoners die uit elkaar gaan met kind zijn dus gewoon verplicht om afspraken te maken over de kosten van de verzorging en opvoeding.
3. Partnerpensioen
Ben je in loondienst? Dan heb je elkaar normaal gezien aangemeld voor het partnerpensioen. Dit betekent dat je pensioen bij overlijden naar de langstlevende gaat. Het kan zijn dat in je samenlevingscontract staat wat je daarmee doet als je uit elkaar gaat. Er kan bijvoorbeeld in staan dat je afstand doet van het partnerpensioen als je uit elkaar gaat zonder kinderen. Teken niet zo maar voor afstand van je rechten als er wel een kind is. Want het recht op partnerpensioen is ook in het belang van je kind.
4. Koophuis
Heb je samen een huis op naam? Dan zul je iets moeten afspreken over verdelen, verkopen of samen eigenaar blijven. Natuurlijk kies je niet snel voor samen eigenaar blijven. In de praktijk leidt dat eigenlijk altijd na een paar jaren tot grote problemen. Krijg je het financieel niet rond om de woning op één naam te krijgen? Dan is verkoop de enige optie.
Als je uit elkaar gaat met een samenlevingscontract en een koophuis, dan staan er een paar afspraken over de verdeling in het contract. Maar los daarvan kun je ook terugvallen op de wet. Je bent nooit verplicht om samen eigenaar te blijven. Je hebt altijd de optie om een verkoop of verdeling af te dwingen bij de rechter:

Ben je het met elkaar eens over het verdelen van het huis? Dan heb je nog wel een hypotheekadviseur en notaris nodig om dit in orde te maken. Check ook mijn gratis modelcontract waarin je de afspraken over het huis zoveel mogelijk zelf kunt vastleggen (link onderaan deze pagina).
5. Instanties informeren
Als samenwoners moet je meer zelf regelen dan gehuwden. Dit geldt ook voor uit elkaar gaan. Denk er aan om je relatiebreuk door te geven aan:
- De gemeente (adres).
- De belastingdienst (toeslagen).
- Het pensioenfonds (partnerpensioen).
6. Verzekeringen
Nederlanders zijn gek op verzekeren. Als je uit elkaar gaat is het verstandig om alle polissen even bij langs te gaan. Zeg een verzekering niet te snel op. Vooral niet als je samen een kind hebt of een koophuis:
- Vaak omvat één polis zowel het koophuis als de inboedel. De verzekering voor het huis moet je pas wijzigen als het huis op één naam staat. Maar is in de tussentijd de inboedel van degene die vertrekt dan wel verzekerd?
- Misschien wil je een overlijdenrisicoverzekering wel in stand houden als je samen een kind hebt?
Meer lezen?
- Zelf aan de slag met je ouderschapsplan? Kijk eens op deze website!
- In dit modelcontract kun je zelf de afspraken over het huis vastleggen.
- Dit kun je doen als ex niet meewerkt aan de verdeling.
- Dit kun je doen als je ex de hypotheek niet kan overnemen.
- Mag je je eigen geld weer terug vragen als je uit elkaar gaat?
Veelgestelde vragen:
Kan je een samenlevingscontract eenzijdig opzeggen?
Ja, in een samenlevingscontract staat altijd dat je het recht hebt om het contract op te zeggen.
Waar heb je recht op met een samenlevingscontract?
Met een standaard samenlevingscontract heb je geen recht op alimentatie of pensioenverevening. Ook ontstaat er bij een samenlevingscontract geen gemeenschap van goederen. Als je uit elkaar gaat, zijn je rechten dus zeer beperkt.
Hoe krijg ik mijn ex het huis uit?
Bij een echtscheiding kun je een voorlopige voorziening vragen aan de rechter, waardoor jij het gebruiksrecht krijgt en je ex het huis uit moet. Als samenwoners kun je ook zo’n voorziening vragen als je een samenlevingscontract hebt waar dit in staat. In andere gevallen kun je een bodemprocedure beginnen over het huis.