Schenken op papier alleen maar nadelen vanaf 2023?

Heeft het nog wel zin om een schenking op papier te doen? Of heb je al een papieren schenking gedaan en denk je er over om deze te gaan aflossen? In 2026 krijgen we een nieuw Box 3 stelsel en tot die tijd is er een overbruggingswet. Hoe de regeling er in de toekomst uit gaat zien, dat valt nog niet met zekerheid te zeggen. Wel duidelijk is dat schenken op papier ook in 2023 al veel nadelen heeft.

Wil je weten hoe het nieuwe stelsel er misschien uit gaat zien en wat daarvan de gevolgen zijn voor de papieren schenking? Bekijk dan de video hieronder. Wil je meer weten over de nadelen die de overbruggingswet in 2023 al heeft voor schenken op papier? Lees dan vooral verder onder de video.

Wat is schenken op papier?

Op deze pagina legt de belastingdienst uit wat schenken op papier is. Volgens de belastingdienst houdt schenken op papier in “dat u iemand over een bepaalde tijd een bedrag geeft.” Juridisch gezien, is dat niet zo’n goede uitleg. En praktisch gezien ook niet. Wat dat laatste betreft, is een schenking op papier meestal pas opeisbaar na het overlijden van de schenker. Dat geven van een bedrag, dat maak je zelf dus niet mee als schenker.

De uitleg van de belastingdienst suggereert dat er op het moment van de papieren schenking nog niks gebeurt. Want iemand krijgt pas later wat, in de toekomst. Juridisch gezien gebeurt er wel degelijk iets. Op het moment dat je een schenking op papier doet, ontstaat er een schuld van de schenker aan de begiftigde. De begiftigde krijgt dus een vordering op de schenker. Deze schuld en vordering bestaan vanaf dat moment zowel civiel als fiscaal. Gaat een kind failliet of strandt zijn relatie? Dan is de vordering civiel gezien echt vermogen. Een ook fiscaal bestaat de vordering voor de inkomstenbelasting, schenkbelasting en erfbelasting.

Wat verandert er in 2026?

In een eerlijk Box 3 stelsel belast je werkelijk inkomen tegen een redelijk tarief. Het oude Box 3 stelsel kwam voor spaarders neer op een soort onteigening door de overheid. Want zij hebben jarenlang belasting moeten betalen over inkomen dat er niet was. Omdat de rechter heeft besloten dat dit niet langer mag, krijgen we in 2026 een nieuw Box 3 stelsel. In de tussentijd hebben we van 2023 tot 2025 een overbruggingsregeling.

Wat zijn de nadelen van de overbruggingswet voor schenken op papier?

Om spaarders te ontzien, zijn er tussen 2023 en 2025 drie soorten vermogen in Box 3: spaargeld, schulden en overig bezit. Helaas maakt de overheid daarbij dezelfde fout als onder het oude stelsel. Er wordt belasting geheven over een fictief inkomen, ook als dat veel hoger is dan het echte inkomen. Het is dus heel goed mogelijk dat mensen opnieuw gaan procederen en opnieuw gelijk krijgen bij de rechter.

Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat je privé geld hebt geleend aan een zakenpartner tegen 2% rente. De overheid doet nu alsof je 6,17% rente ontvangt en daarover betaal je 32% belasting. Dit komt neer op 1,97% en is dus nagenoeg 100% belasting over je werkelijke inkomen van 2%.

Maar deze hogere belasting is niet het echte probleem voor de schenking op papier. Nee, dat is de dubbele standaard die de overheid hanteert voor hetzelfde vermogen. Stel je doet een grote schenking op papier van € 100.000. De overheid waardeert hetzelfde vermogen nu op twee manieren:

• Het kind heeft een fictief inkomen van 6,17%, ofwel € 6.170 over een vordering van € 100.000.
• De ouder heeft een fictief verlies van 2,57%, ofwel € 2.570 over een schuld van € 100.000.

Door dit verschil ontstaat er fictief inkomen over fictief vermogen dat er niet is. Dit leg ik graag even uit met een voorbeeld.

Wat deugt er niet aan de overbruggingswet?

Henk en Jantien zijn al 50 jaar getrouwd en samen hebben ze één kind. Hun Box 3 vermogen bestaat uit een vakantiewoning met een WOZ waarde van € 300.000. Er zit geen hypotheek op. Henk is timmerman en heeft het huis zelf gebouwd op een stukje grond dat ze 40 jaar geleden hebben gekocht. Naast de vakantiewoning hebben ze heel weinig spaargeld.

Omdat ze maar één kind hebben, maken ze zich zorgen over de erfbelasting. Ze willen graag dat hun kind de woning kan behouden na hun overlijden. Daarom hebben ze in de afgelopen jaren een papieren schenking opgebouwd. Inmiddels hebben ze een schuld aan hun kind van € 100.000 met een rente van 6%.

Onder het oude Box 3 stelsel daalde het vermogen van Henk en Jantien naar € 200.000. Want op de WOZ waarde van € 300.000 mogen ze de schuld van € 100.000 aan het kind in mindering brengen. Het kind gaf in Box 3 de vordering op van € 100.000. De belasting in Box 3 veranderde niet maar verplaatste zich voor een deel naar het kind.

Onder de overbruggingswet werkt dit anders. Henk en Jantien worden geacht een inkomen te hebben van 6,17% over de vakantiewoning. En over de schuld hebben ze een “verlies” van 2,57%. De schuld is feitelijk dus niet meer voor de volledige waarde aftrekbaar. Maar het kind heeft over de vordering wel de volle 6,17% fictief inkomen. Het komt er praktisch op neer dat de overheid belasting heft over meer vermogen dan onder het oude stelsel.

Wat er niet deugt aan deze situatie is dat de overbruggingswet negeert dat je op grond van de Successiewet verplicht bent om 6% rente af te spreken.

Kun je maar beter stoppen met schenken op papier?

Mijn advies is om zeer terughoudend te zijn met schenken op papier. Het heeft in het verleden heel mooi gewerkt maar het is niet duidelijk hoe de toekomst er uit gaat zien. Op dit moment heeft schenken op papier fiscaal grote nadelen. Je betaalt elk jaar teveel inkomstenbelasting en dit kan over een periode van 10 of 20 jaar meer zijn dan de erfbelasting die je ermee bespaart.

Ik verwacht dat veel gezinnen de bestaande papieren schenkingen gaan opruimen. Dit kan op twee manieren:

1. Het herroepen van de schenking, wat kan als dit afgesproken is in de akte. Dit heeft beslist niet de voorkeur. Want het vermogen vloeit dan terug naar de ouders en dat heeft gevolgen voor de erfbelasting.
2. Het aflossen van de papieren schenking. Dit kan belastingvrij. Bestaat je vermogen uit spaargeld en beleggingen? Ga dan in overleg met je belastingadviseur. Ik vermoed dat veel vermogende particulieren dit eind 2022 al hebben gedaan, om de peildatum voor de overbruggingswet voor te zijn.

Schenken op papier en de eigen bijdrage voor de AWBZ?

Is het doel van jouw schenking op papier dat je later bespaart op de eigen bijdrage voor het verpleeghuis? In een nieuw Box 3 stelsel verandert mogelijk ook de berekening van de eigen bijdrage. Het is goed mogelijk dat een papieren schenking dan niet meer voorkomt dat je het huis moet “opeten”. Dit maakt het extra belangrijk dat je testament goed op orde is. Speciaal over dit onderwerp heb ik een blog geschreven en een video gemaakt. Als je dit belangrijk vindt, klik dan op de bovenste link in de lijst hieronder.

Meer lezen?

• Met dit testament kunt je duizenden euro’s zorgkosten besparen.
• Dit staat er in een papieren schenking (model akte).
• Waarom geld overmaken en daarna weer lenen ook geen goed idee is.
• Dit zijn de Top 10 Tips voor een grote schenking aan je kind.
• Met deze truc bespaar je per kleinkind € 9.167 belasting!

Veelgestelde vragen: