Veel stellen zijn er nog niet uit of ze voor een samenlevingscontract of een testament gaan of voor beiden. Vaak weten ze wel wat ze willen regelen, maar niet welke akte daarvoor nodig is. Het beste is om beiden te doen. Toch volstaat in sommige gevallen één van beide akten. Het hangt er maar net van af wat je wilt regelen. In dit blog leg ik uit wat het verschil is en waarom je bepaalde keuzes kunt maken.
Wat is het verschil tussen een samenlevingscontract en testament?
Een samenlevingscontract is een notariële akte waarin twee samenwoners een paar afspraken vastleggen. Een samenlevingscontract zorgt voor erkenning van je relatie en het geeft bepaalde rechten als je uit elkaar gaat of één van beiden overlijdt. Een testament is ook een notariële akte, maar geen contract tussen twee personen. In een testament leg je eenzijdig vast wat er met je erfenis moet gebeuren wanneer je overlijdt. Denk bijvoorbeeld aan het benoemen van je erfgenamen.
Een samenlevingscontract heeft alleen zin als je officieel samenwoont. Woon je niet op hetzelfde adres, dan kun je nog wel een testament maken en daarin je partner tot erfgenaam benoemen. Dit is dus een eerste verschil tussen beide akten.
Sommige onderwerpen kun je naar keuze in een testament of samenlevingscontract regelen. Een voorbeeld daarvan is het nalaten van gezamenlijk bezit aan je partner. Stel je hebt samen een koophuis. Dan kun je met een verblijvingsbeding in je contract afspreken dat het huis en de gezamenlijke inboedel bij overlijden naar de langstlevende gaan. Je kunt hetzelfde ook regelen in een testament.
Wanneer volstaat een samenlevingscontract zonder testament?
Stel je hebt net samen met je partner een huis gekocht. Er zijn nog geen kinderen en je hebt geen bijzonder privé vermogen. Jullie willen misschien in de toekomst gaan trouwen. In de tussentijd wil je niet dat je partner rechteloos is als jou wat overkomt. In zo’n geval zou je kunnen kiezen voor een samenlevingscontract zonder testament. Daarin kun je afspreken dat je partner bij jouw overlijden recht heeft op het huis, de inboedel en het partnerpensioen. Zonder testament is je partner geen erfgenaam. Maar dat hoeft niet erg te zijn als je weinig privé vermogen hebt en een goede relatie met je eigen familie.
Wanneer kies je voor een testament zonder samenlevingscontract?
Een samenlevingscontract zorgt ervoor dat je fiscaal partner wordt voor de inkomstenbelasting. Ook heb je na 6 maanden samenwonen recht op een grote vrijstelling voor de erfbelasting. Je kunt elkaar aanmelden voor het partnerpensioen. Nog een pluspunt is dat je een testament kunt maken met een langstlevende regeling. Zonder samenlevingscontract mogen je kinderen zo’n regeling aanvechten.
Voor sommige stellen hebben al deze pluspunten geen enkele waarde. Zo ben je automatisch al fiscaal partner als je samen een huis koopt. Wanneer je al 5 jaar samenwoont heb je ook zonder contract recht op een grote vrijstelling voor de erfbelasting. Dankzij de nieuwe pensioenwet kun je elkaar zonder contract aanmelden voor het partnerpensioen. En wanneer je geen kinderen hebt, kunnen die een langstlevende regeling ook niet aanvechten.
Er zijn dus gevallen waarin een samenlevingscontract eigenlijk geen zin heeft. Hooguit zou je een paar duidelijke afspraken kunnen maken voor het geval je uit elkaar gaat. Bijvoorbeeld over het eigen geld wat je in het huis steekt. Maar dit laatste mag je ook zonder notaris op papier zetten.
Wanneer heb je een samenlevingscontract en testament nodig?
Starters die geen trouwplannen hebben maar wel graag kinderen willen, kunnen het beste meteen kiezen voor een samenlevingscontract en testament. Een goede reden daarvoor is dat het goedkoper is om alles in één keer te regelen. Dit komt doordat notarissen een combi korting geven wanneer je meerdere akten in één keer laat maken. Laat je eerst een samenlevingscontract maken omdat je een huis koopt en ga je later terug voor een testament wanneer je een kind krijgt? Dan ben je een stuk duurder uit.
Een tweede manier om te besparen op de kosten, is het opvragen van een paar offertes voordat je een notaris kiest. Bekijk daarom eerst de tarieven van notarissen bij jou in de buurt op de volgende pagina’s:
Het opvragen van een offerte kost maar een paar minuten en je bespaart er honderden euro’s mee.
Meer lezen?
- Dit staat er in een standaard samenlevingscontract.
- Dit staat er in een standaard testament.
- Hebben jullie geen kinderen? Neem dan deze clausule op in je testament.
- 10 redenen om voor een contract te kiezen.
- Verwachten jullie een kind? Dit zijn 5 redenen om te kiezen voor een partnerschap.
- Dit zijn je 7 rechten als je kiest voor een partnerschap.
- Waarom het partnerpensioen zo belangrijk is.
Veelgestelde vragen:
Wie erft bij een samenlevingscontract?
Met alleen een samenlevingscontract word je geen erfgenaam van elkaar. Wel kun je in het contract een verblijvingsbeding opnemen. Dit is de afspraak dat gezamenlijk vermogen bij overlijden naar de langstlevende gaat. Je bent in dat geval geen erfgenaam maar je “erft” dus wel wat.
Wat kost een samenlevingscontract met testament?
Een samenlevingscontract met een testament kun je laten maken vanaf ongeveer € 500. Het gemiddelde tarief ligt flink hoger dan dit bedrag. Daarom is het verstandig om de tarieven te vergelijken voordat je een notaris kiest.
Heeft mijn partner recht op mijn erfenis?
Je partner heeft recht op de erfenis als je getrouwd bent, geregistreerd als partner, wanneer je een testament hebt waarin je partner erfgenaam is of als je een samenlevingscontract hebt met een verblijvingsbeding.
Waarom heb je 2 testamenten nodig?
Een testament is een eenzijdige handeling. Je kunt dus niet samen één testament maken. Stellen maken meestal over en weer een testament met dezelfde inhoud. Notarissen noemen dat een “gelijkluidend testament”. Dit is de reden dat je als samenwoners, maar ook als echtpaar of geregistreerd partners, altijd 2 testamenten nodig hebt.
| Alleen contract | Alleen testament | Contract en testament | |
|---|---|---|---|
| Fiscaal partner | Ja | Nee | Ja |
| Toeslag partner | Ja | Nee | Ja |
| Partner- pensioen | Ja | Nee | Ja |
| Verblijvings -beding | Ja | Nee | Ja |
| Vrijstelling erfbelasting | Na 6 maand samen wonen | Na 5 jaar samen wonen | Na 6 maand samen wonen |
| Erfgenaam | Nee | Ja | Ja |
| Mogelijk bij lat relatie | Nee | Ja | Nee |
| Executeur benoemen | Nee | Ja | Ja |