Wil je een recht van eerste koop na overlijden toekennen aan een erfgenaam of iemand anders? Dit zijn een paar manieren waarop je dat kunt regelen.
1. Legaat tegen inbreng
Een legaat tegen inbreng is de makkelijkste manier om iemand in je testament een eerste recht van koop te geven na je overlijden. Het maakt niet uit of diegene ook erfgenaam is. Bespreek met de notaris de volgende punten:
- Waarop ziet het overnamerecht? Alleen de woning of bijvoorbeeld ook de inboedel?
- Hoe bepaal je de prijs? Neem je de WOZ waarde of kies je voor een taxatie? Welke partij mag de taxateur kiezen?
- Als je een recht van eerste koop aan een erfgenaam geeft, mag diegene dan zijn erfdeel verrekenen met het legaat?
2. Afwikkelingsbewind
Het is mogelijk om een soort super executeur te benoemen over je erfenis. We noemen dat een afwikkelingsbewind. Je kunt daarmee aan iemand het recht geven om je huis te verkopen aan een bepaalde persoon. Wees heel duidelijk over wat wel en niet de bedoeling is. Je wilt niet dat de bewindvoerder teveel zelf moet invullen en dat de erfgenamen vinden dat hun belangen daarmee worden geschaad.
3. Een verdeling afdwingen zonder testament
Een erfgenaam die een huis wil overnemen na overlijden, kan dit ook afdwingen zonder een eerste recht van koop in je testament. Want je hebt als erfgenaam de optie om een overname af te dwingen bij de rechter. Dit staat in artikel 3:174 van het Burgerlijk Wetboek:
Je kunt een beroep doen op dit artikel als je er in onderling overleg niet uitkomt. Omdat het een verzoek aan de rechter is, heb je een advocaat nodig om dit aan te vragen.
4. Een bedrijfsovername afdwingen zonder testament
Alleen een erfgenaam kan een beroep doen op het derde punt hierboven. De vierde en laatste optie is bedoeld voor een kind dat bedrijfsopvolger is. Een kind kan dit “eerste recht van koop” ook hebben zonder erfgenaam te zijn.
Voor een beroep op dit artikel heb je geen advocaat nodig omdat het een verzoek aan de kantonrechter is. In de praktijk zullen ouder en kind al goede afspraken hebben gemaakt in een VOF-contract of maatschapsovereenkomst. Maar ligt zo’n document er niet, of staat er geen overnamerecht in? Dan kun je bij overlijden dus een beroep doen op de wet.
Meer lezen?
- Deze 10 soorten legaten kun je opnemen in je testament (video).
- Meer uitleg over het afwikkelingsbewind.
- Tips over het erven en verhuren van een huis.
- Zo bepaal je wat een huis waard is in de erfenis.
Veelgestelde vragen:
Wat is een recht van eerste koop?
Een “recht van eerste koop” betekent dat je de eerste bent die een bod mag uitbrengen. Je moet wel wachten tot de eigenaar het huis wil verkopen voordat je mag bieden. Daarin verschilt het van de “koopoptie”. Bij een koopoptie bepaal je als koper wanneer je wilt kopen en staat de prijs meestal al vast. Een koopoptie is daardoor een sterker recht dan het recht van eerste koop.
Wat is een koopoptie?
Een “koopoptie” is de afspraak dat je iets mag kopen voor een afgesproken prijs op een moment dat jij kiest. Normaal gezien staat de prijs, of de manier waarop je de prijs bepaalt, dus al vast. De kern van de koopoptie is dat jij het moment mag kiezen. Daarin verschilt het van een “recht van eerste koop”. Daarbij mag je als eerste een bod uitbrengen voordat de verkoper het aan anderen mag aanbieden. Een koopoptie is een sterker recht omdat het meer zekerheid geeft.