Wat is een notariële akte?

Akten zijn er in meerdere soorten. In dit blog ontdek je wat de begrippen “akte”, “onderhandse akte”, “authentieke akte” en “notariële akte” betekenen. Het verschil zit hem vooral in wie de akte maakt.

Wat is een akte?

Een akte is een ondertekend geschrift, bestemd om tot bewijs te dienen. Denk bijvoorbeeld aan de koop van een huis. Je kunt met elkaar mondeling tot overeenstemming komen over wat je (ver)koopt en voor welke prijs. Vervolgens zet je dit op papier, zodat je later kunt bewijzen wat er is afgesproken. Zodra je een handtekening zet, is er sprake van een akte. Wat precies een geschrift is en wat geldt als een handtekening, dat verandert door de eeuwen heen. Vroeger werden zaken genoteerd op kleitabletten. Later kregen we perkament en daarna papier. Tegenwoordig worden steeds meer zaken digitaal vastgelegd.

Wat is een authentieke akte?

Het maken van sommige akten is voorbehouden aan officiële ambtenaren. In dat geval is sprake van een authentieke akte. Zo’n akte mag je dus niet zelf opstellen. Voorbeelden van authentieke akten zijn een huwelijksakte, een testament of een akte van verwerping. Daarvoor moet je respectievelijk naar de gemeente, de notaris of de rechtbank.

Een authentieke akte heeft een sterkere bewijskracht dan een niet-authentieke akte. Valsheid in geschrift wordt bij een authentieke akte zwaarder bestraft dan bij andere akten. Vertel je een leugen aan een officiële ambtenaar en belandt deze onwaarheid in een authentieke akte? Ook dat is een strafbaar feit waarop een flinke celstraf staat.

Voorbeelden van ambtenaren die authentieke akten opstellen zijn de notaris, de deurwaarder, de rechtbankgriffier en de ambtenaar van de burgerlijke stand.

Wat is een onderhandse akte?

Onderhandse akten zijn alle overige akten, die niet authentiek zijn. Voorbeelden van onderhandse akten zijn een codicil, een koopakte, een arbeidscontract of een huurcontract. Daarbij is geen ambtenaar betrokken. Als de makelaar een koopakte of huurcontract opstelt, is geen sprake van een authentieke akte omdat de makelaar geen officiële ambtenaar is.

Van een authentieke akte krijg je normaal gezien een afschrift. Dat is een officiële, gewaarmerkte kopie. De originele akte wordt bewaard door de ambtenaar die de akte heeft opgesteld. Een afschrift heeft dezelfde bewijskracht als het origineel. Een kopie van een onderhandse akte heeft niet dezelfde bewijskracht als het origineel. Daarom onderteken je bij een onderhandse akte meestal meerdere exemplaren, zodat elke partij een origineel heeft.

Het is mogelijk om de handtekening onder een onderhandse akte te laten legaliseren door de notaris. Dit is een verklaring van echtheid van de handtekening, afgegeven door een notaris. Ook is het mogelijk om een onderhandse akte in bewaring te geven aan de notaris. Met deze twee handelingen kun je de bewijskracht van de onderhandse akte versterken.

Wat is een notariële akte?

Een notariële akte is een authentieke akte die gemaakt is door een notaris. De wet stelt hoge eisen aan de totstandkoming van een notariële akte. Je vindt deze eisen in artikel 37 tot 53 van de Wet op het notarisambt. Voorbeelden van notariële akten zijn een testament, een akte van huwelijkse voorwaarden of een hypotheekakte.

Een notaris kan een notariële akte maken omdat de notariële vorm verplicht is of omdat partijen er vrijwillig voor kiezen. Zo kun je een hypotheek alleen vestigen bij een notariële akte. De notariële vorm is dus verplicht. Maar een koopakte kun je naar keuze onderhands of notarieel vastleggen. De notariële vorm is dus optioneel. Hierboven las je dat de koopakte die de makelaar opstelt een onderhandse akte is. Laat je een koopovereenkomst vrijwillig vastleggen in een notariële akte, dan is de koopakte opeens een authentieke akte. Je zou daarvoor kunnen kiezen vanwege de sterkere bewijskracht van de notariële akte.

Welke soorten notariële akten zijn er?

De originele notariële akte wordt ook wel de “minuut” genoemd. De notaris bewaart de minuut in het “protocol”. Dat is het archief van het kantoor, dat bestaat uit de akten en registers van de notaris. Een officiële gewaarmerkte kopie van de minuut heet een “afschrift”. Als sprake is van een gedeeltelijke kopie, spreken we van een “uittreksel”.

Er zijn twee soorten notariële akten: de partij akte en het proces verbaal. Bij de partij akte zijn partijen aanwezig die een handtekening zetten. Een voorbeeld daarvan is de akte van levering van een koopwoning. Deze akte wordt ondertekend door de verkoper, de koper en de notaris. Bij een proces verbaal akte zijn geen partijen aanwezig. Een voorbeeld hiervan is de verklaring van erfrecht. Dat is een notariële akte waarin de notaris vastlegt wie de erfgenamen zijn van een overledene. Deze akte wordt alleen door de notaris getekend en niet door de erfgenamen.

Meer lezen?

• Zo maak je zelf een onderhands codicil.
• De 5 punten waarop je moet letten als je zelf een onderhandse akte maakt.
• Aan de slag als notaris? Dit zijn de mogelijkheden voor een carrière in het notariaat.

Veelgestelde vragen: