Wat is een notariële akte?

Een akte is elk stuk papier met een handtekening waarmee je iets kan bewijzen. Daarbij kun je denken aan een zelf gemaakt codicil.

Artikel 156 lid 1 Wetboek van burgerlijke rechtsvordering:
“Akten zijn ondertekende geschriften, bestemd om tot bewijs te dienen.”

Een authentieke akte is een akte die op grond van de wet gemaakt is door een ambtenaar. Een voorbeeld hiervan is de huwelijksakte die de ambtenaar van de burgerlijke stand voor je maakt als je gaat trouwen. Een authentieke akte vervalsen is een heel slecht idee. Je kunt hiervoor wel 7 jaar celstraf krijgen!

Artikel 156 lid 2 Wetboek van burgerlijke rechtsvordering:
“Authentieke akten zijn akten in de vereiste vorm en bevoegdelijk opgemaakt door ambtenaren, aan wie bij of krachtens de wet is opgedragen op die wijze te doen blijken van door hen gedane waarnemingen of verrichtingen. Als authentieke akten worden tevens beschouwd de akten, waarvan het opmaken aan ambtenaren is voorbehouden, doch waarvan de wet het opmaken in bepaalde gevallen aan anderen dan ambtenaren opdraagt.”

Artikel 157 lid 1 Wetboek van burgerlijke rechtsvordering:
“Authentieke akten leveren tegen een ieder dwingend bewijs op van hetgeen de ambtenaar binnen de kring van zijn bevoegdheid omtrent zijn waarnemingen en verrichtingen heeft verklaard.”

Artikel 227 Wetboek van Strafrecht:
“De schuldige aan valsheid in geschrift wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zeven jaren of geldboete van de vijfde categorie, indien zij gepleegd is … in authentieke akten. … Met dezelfde straf wordt gestraft hij die opzettelijk gebruik maakt van enig in het eerste lid vermeld vals of vervalst geschrift als ware het echt en onvervalst, dan wel opzettelijk zodanig geschrift aflevert, voorhanden heeft, ontvangt, zich verschaft, vervoert, verkoopt of overdraagt, terwijl hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat dit geschrift bestemd is voor zodanig gebruik.”

Een onderhandse akte is een akte die niet gemaakt is door een ambtenaar. Denk aan je huurcontract of arbeidscontract. Die mag je dus zelf “onderhands” maken. Een kopie daarvan geeft niet zoveel bewijs als het origineel. Om die reden maak je altijd twee exemplaren van een onderhands contract.

Artikel 156 lid 3 Wetboek van burgerlijke rechtsvordering:
“Onderhandse akten zijn alle akten die niet authentieke akten zijn.”

Artikel 159 lid 2 Wetboek van burgerlijke rechtsvordering:
“Een onderhandse akte waarvan de ondertekening door de partij, tegen welke zij dwingend bewijs zou leveren, stellig wordt ontkend, levert geen bewijs op, zolang niet bewezen is van wie de ondertekening afkomstig is. Is degeen tegen wie de akte wordt ingeroepen een ander dan hij die haar ondertekend zou hebben, dan kan worden volstaan met de verklaring, dat men de echtheid van de ondertekening niet erkent.”

Een notariële akte is een (authentieke) akte die gemaakt is door een notaris. Een voorbeeld hiervan is een testament.

Artikel 2 lid 1 Wet op het notarisambt
“Het ambt van notaris houdt de bevoegdheid in om authentieke akten te verlijden in de gevallen waarin de wet dit aan hem opdraagt of een partij zulks van hem verlangt en andere in de wet aan hem opgedragen werkzaamheden te verrichten.”

De wet stelt hoge eisen aan de notariële akte. Je vindt die eisen in artikel 37 tot 53 van de notariswet.

Het origineel van de akte heet de “minuut”. Als de notaris een kopie maakt van de minuut dan heet dit een “afschrift”. Die kopie geeft net zoveel bewijs als het origineel. Dit is een verschil met de onderhandse akte. Omdat alleen het origineel daarvan als bewijs geldt, kun je er het beste twee van maken.

Er zijn twee soorten notariële akten: partij-akten en proces-verbaal akten. Een voorbeeld van de eerste is de akte van levering van een huis. Een voorbeeld van de tweede is een verklaring van erfrecht.

Artikel 1 lid 1 sub d Wet op het notarisambt:
“minuut: het originele exemplaar van een notariële akte”

Artikel 160 Wetboek van burgerlijke rechtsvordering:
“1. De kracht van het schriftelijke bewijs is in de oorspronkelijke akte gelegen.
2. Grossen en gehele afschriften van een authentieke akte die volgens wettelijk voorschrift moet worden bewaard, leveren, wanneer zij zijn afgegeven door een daartoe bevoegde ambtenaar, hetzelfde bewijs op als de oorspronkelijke akte.”

Artikel 37 lid 1 en 2 Wet op het notarisambt:
“1. Notariële akten kunnen zijn partij-akten of proces-verbaal-akten. Partij-akten bevatten waarnemingen van de notaris, verklaringen van partijen en eventueel bevestigingen daarvan door getuigen. Proces-verbaal-akten bevatten slechts waarnemingen van de notaris en eventueel bevestigingen daarvan door getuigen.
2. Partij-akten komen tot stand door ondertekening van de akte door de partijen, de notaris en de eventuele getuigen. Proces-verbaal-akten komen tot stand door ondertekening van de akte door de notaris en de eventuele getuigen.”