Elke notaris zal je vertellen dat het heel verstandig is om een levenstestament te maken. Bijna 10% van alle akten is een levenstestament. Geen wonder dus dat de notaris voorstander is, want het is een flink deel van zijn omzet. Je hoeft de groenteboer ook niet te vragen of het verstandig is om groente te eten. Het antwoord weet je al. Toch heeft een levenstestament echt een paar nadelen. Meestal wegen deze niet op tegen de voordelen, maar er zullen mensen zijn die bewust niet kiezen voor een levenstestament of er achteraf spijt van krijgen.
1. Een levenstestament is niet gratis
Een levenstestament is een notariële akte waarin je uit voorzorg een bijna onbeperkte volmacht geeft aan je vertrouwenspersoon. Het heeft geen zin om zelf een levenstestament in elkaar te knutselen. Je moet altijd naar de notaris omdat de meeste instanties een zelfgemaakte volmacht niet accepteren.
Veel mensen vinden het vervelend dat ze kosten moeten maken op het moment dat ze nog geen levenstestament nodig hebben. Gelukkig kun je al een levenstestament laten maken vanaf € 317 (bron: de goedkoopste notaris). De meeste notarissen zijn een stuk duurder. Soms betaal je tot wel drie keer zo veel. Vraag daarom altijd een paar offertes op voordat je een notaris kiest. Dit kan heel gemakkelijk op de pagina levenstestament 1 persoon of de pagina levenstestament 2 personen. Het kost maar een paar minuten en je bespaart er honderden euro’s mee!
2. Geen toezicht
Stellen met kinderen vinden het niet zo spannend om elkaar een volmacht te geven. Maar voor een alleenstaande kan het verlenen van een volmacht heel anders voelen. Als je geen partner of kinderen hebt, kan het erg lastig zijn om een gemachtigde te vinden. Vooral als je vindt dat iemand toezicht moet houden op de gemachtigde. Want dat is toch een beetje tegenstrijdig. Je geeft iemand een volmacht omdat je diegene vertrouwt. Als je een toezichthouder wilt benoemen, dan zeg je daarmee eigenlijk dat het vertrouwen niet 100% is.
De overheid houdt geen toezicht op je gevolmachtigde. Je kunt dit als een voordeel zien. Want geen overheidstoezicht betekent meer vrijheid om de zaken te regelen zoals jij het zelf wilt. Maar voor sommige mensen is het ontbreken van toezicht juist één van de nadelen van het levenstestament.
3. Soms is een levenstestament niet genoeg
Een levenstestament regelt jouw vertegenwoordiging naar de buitenwereld. Iemand anders mag voor jou een handtekening zetten als je dat zelf niet meer kunt. In de meeste gevallen is dat precies wat er nodig is. Maar soms is het te weinig. De wet biedt een paar alternatieven voor het levenstestament in de vorm van mentorschap, bewindvoering en curatele.
Bij een bewind verlies je zelf het beheer over je vermogen. Dat is een belangrijk verschil met het levenstestament. Als je aan iemand een volmacht verleent, blijf je zelf volledig bevoegd.
Curatele gaat nog een stapje verder. Iemand die onder curatele staat, is zelf handelingsonbekwaam. Het is een openbare maatregel die in een register staat, waardoor iemand de meeste rechtshandelingen niet meer kan verrichten. Soms kan iemand zo erg in de war zijn dat het beter is dat diegene zelf geen handtekening meer mag zetten. Deze bescherming wordt niet geboden door een levenstestament maar wel door een bewind of curatele.
4. Misbruik
Per maand worden er tussen de 10.000 en 15.000 levenstestamenten gemaakt. Met zulke grote getallen is het onvermijdelijk dat er af en toe misbruik wordt gemaakt van een volmacht. De notaris controleert niet of jouw gemachtigde te vertrouwen is. Dit is een verschil met bewind en curatele. Bij de aanvraag voor een bewind of curatele mogen andere mensen (zoals je kinderen of naaste familie) hun verhaal doen bij de kantonrechter. Vaak benoemt de kantonrechter een professionele bewindvoerder of curator. Eén keer per jaar wordt de administratie gecontroleerd en bij grote beslissingen is vooraf goedkeuring nodig van de kantonrechter.
Eén van de nadelen van het levenstestament is dus dat het minder waarborgen biedt tegen misbruik dan een bewind of curatele. Toch moet dat geen reden te zijn om het niet te doen. In mijn werk heb ik te vaak gezien in wat voor juridische ellende mensen kunnen belanden als de zaken niet goed op papier staan. Daarom heb ik zelf ook een levenstestament. Ik moet er niet aan denken dat niemand voor mij een handtekening kan zetten als ik plotseling ziek wordt of een ongeluk krijg.
Meer lezen?
- Dit staat er in een standaard levenstestament.
- Neem dit formulier mee naar de notaris zodat je niks vergeet.
- Zelf een volmacht maken? Hier lees je wat er wel en niet kan.
- Minder betalen voor je levenstestament? Dat kan met deze 5 tips.
- Voor wie niks heeft geregeld, is een bewind nog een optie.
Veelgestelde vragen:
Is een levenstestament wel nodig?
Sommige zaken kun je prima regelen zonder een levenstestament. Maar er zijn ook onderwerpen die je echt alleen in een levenstestament kunt regelen. Een voorbeeld daarvan is een schenkingsplan voor de situatie dat je niet meer wilsbekwaam bent. Een algemene volmacht in een notariële akte is de enige garantie dat zo’n plan altijd uitvoerbaar is.
Hoe lang is een levenstestament geldig?
In beginsel gaat een levenstestament de rest van je leven mee. Het is dus geldig tot aan je overlijden, tenzij je de volmacht eerder herroept. Moet iemand na je overlijden de zaken kunnen regelen? Benoem diegene dan tot executeur in een gewoon testament. Moet het levenstestament nog niet meteen ingaan? Ook dat is mogelijk. Je kunt in het levenstestament opnemen dat de volmacht pas ingaat als je niet meer wilsbekwaam bent.