Het is een dilemma waar veel executeurs mee worstelen. Benader je een onterfd kind wel of niet? In beginsel kan een onterfd kind tot 5 jaar na het overlijden een beroep doen op de legitieme portie. Van de executeur wordt verwacht dat hij binnen 1,5 jaar de erfenis afwikkelt. Daarom biedt de wet de mogelijkheid om een redelijke termijn te stellen voor een beroep op de legitieme portie. Een kind moet zich in dat geval eerder uitspreken, anders vervalt het recht op de legitieme.
Niet alleen bij onterving van belang
Bij de legitieme portie denk je normaal gezien aan een onterving. Maar ook zonder een onterving, of zelfs zonder een testament, kan er sprake zijn van een beroep op de legitieme. Denk bijvoorbeeld aan het geval dat iemand twee kinderen achterlaat als erfgenamen terwijl één van beiden bij leven een grote schenking heeft ontvangen. Ook hierdoor kan de legitieme geschonden zijn. Degene die de schenking heeft ontvangen, kan behoefte hebben aan duidelijkheid. Je wilt liever niet 5 jaar in onzekerheid leven over een beroep op de legitieme. Ook in dit geval kun je aan het benadeelde kind een redelijke termijn stellen om zich uit te spreken over de legitieme portie.
Wat is een redelijke termijn voor een beroep op de legitieme portie?
Op veel plekken in het erfrecht heeft de kantonrechter een belangrijke rol. Of is er een beperkte groep van personen die een bepaald recht kan inroepen. Bij artikel 4:85 valt het op dat er een ruime groep van personen is die een termijn mag stellen. Iedere belanghebbende kan dit doen, zonder overleg met de kantonrechter. Naast de executeur of een erfgenaam zou bijvoorbeeld ook een legataris of begiftigde een termijn kunnen stellen. Denk aan het geval dat iemand kort voor zijn overlijden een groot bedrag schenkt aan een goede vriend die niet in het testament staat. Zo’n schenking kan mogelijk “ingekort” worden door de kinderen. De vriend heeft als “begiftigde” een belang bij duidelijkheid.
Wat een redelijke termijn is voor een beroep op de legitieme portie, dat verschilt per geval. Stel bijvoorbeeld dat een erfenis alleen bestaat uit spaargeld en dat één van beide kinderen is onterfd ten gunste van het andere kind. In zo’n geval zou het onterfde kind vrij snel kunnen beslissen. Maar wat als iemand een ingewikkeld testament heeft waarin beide kinderen erfgenaam zijn maar één van hen de onderneming erft. In zo’n geval kan het erg lastig zijn om uit te rekenen of de legitieme wel of niet is geschonden. Een redelijke termijn kan in dat geval een stuk langer zijn. Vooral als het testament nadelige gevolgen verbindt aan een beroep op de legitieme.
In een recente rechtszaak kwam de rechter tot de volgende conclusie:
Normaal gezien, mag je er dus van uit gaan dat 3 maanden een redelijke termijn is om een beroep te doen op de legitieme portie. Er zijn meer uitspraken over dit onderwerp dus het loont de moeite om even te zoeken op rechtspraak.nl. Overleg bij twijfel eerst met een erfrecht advocaat voordat je iets doet waar je later spijt van krijgt.