Legaat kindsdeel, wat is het en waarom kies je er voor?

Stel je bent er nog niet aan toe om een kind helemaal te onterven, maar je wilt het wel een kleinere rol geven in je erfenis. Misschien is een legaat van een kindsdeel dan iets voor je. In dit blog ontdek je waar je op moet letten.

Wat is een legaat van een kindsdeel?

Het woord kindsdeel vind je nergens in het erfrecht. Je kunt met dit woord hele verschillende dingen bedoelen. Voor de één betekent het een kleiner erfdeel, voor de ander is het een geldlegaat. Hierna volgen een paar opties.

Optie 1: wel erfgenaam maar een kleiner erfdeel

Stel je hebt drie kinderen en geen testament. De kinderen zijn elk voor 1/3e deel je erfgenaam. Je kunt er in een testament voor kiezen om één kind een kleiner erfdeel toe te kennen. Zo kun je één kind bijvoorbeeld voor 1/5e erfgenaam maken en de andere twee kinderen ieder voor 2/5e. Eén van de kinderen heeft in dat geval dus een half erfdeel. Maar dat halve erfdeel is nog wel groter dan de legitieme. Want dat zou de helft van het normale erfdeel zijn, dus 1/6e (de helft van 1/3e).

Optie 2: geen erfgenaam maar een legaat

Bij de eerste optie is je kind nog wel erfgenaam en beslist het dus mee over wat er met de erfenis gebeurt. Dat is niet het geval als je het kind in plaats van een erfdeel een legaat toekent van een “kindsdeel”. We hebben het dan over een bedrag in geld. De twee kinderen die wel erfgenaam zijn, keren een bedrag uit aan het kind dat geen erfgenaam is. Het lastige aan deze optie is welke definitie je geeft aan het begrip kindsdeel.

Je kunt het kind een legaat geven ter grootte van het normale erfdeel. Dit is in de praktijk lastiger dan het klinkt. Bedoel je daarmee ook dat de twee kinderen die erfgenaam zijn één/derde van de waarde van de inboedel moeten uitkeren aan je derde kind? Je zult dus wel duidelijk moeten zijn in je testament of er bezittingen zijn die niet meetellen voor het legaat. En hoe je de bezittingen waardeert die wel meetellen. En hoe zit het met de kosten voor de afwikkeling? Is het je bedoeling dat de legataris daaraan mee betaalt?
Wil je het kind geen volledig deel toekennen? Een legaat ter grootte van de legitieme portie lijkt een mooi idee. Maar wist je dat de wet bijna 2.000 woorden besteedt aan de “omvang” van de legitieme portie? Dan moet je wel goed met de notaris doornemen of je het eens bent met de wettelijke berekening. Je kunt het ook aan je kind zelf overlaten om wel of geen beroep te doen op de legitieme portie. De uitkomst is hetzelfde en je testament is dan een stuk korter (en goedkoper) omdat er geen legaat in hoeft.
De simpelste optie is gewoon een vast bedrag noemen. Je kunt kind A en kind B tot je enige erfgenamen benoemen en aan kind C een vast bedrag nalaten, bijvoorbeeld € 25.000.

Verwerping door het kind

Veel ouders willen aan het legaat van het kindsdeel speciale voorwaarden verbinden. Daarbij kun je denken aan een bewind, zodat het kind niet zelf mag beslissen wat het met de erfenis doet. Of dat het later opeisbaar wordt, bijvoorbeeld pas na 5 of 10 jaar. In dat geval kan je kind het legaat verwerpen en in plaats daarvan een beroep doen op de legitieme. Daardoor vervallen de voorwaarden.

Meer lezen?

Veelgestelde vragen:

Gaat een legaat voor een erfdeel?

Ja, een legaat is een schuld van de nalatenschap en heeft daarom voorrang boven een erfdeel.

Gaat een legaat voor de legitieme portie?

Nee, een legaat gaat niet voor de legitieme portie. Beiden zijn een schuld van de nalatenschap maar de legitieme portie heeft een hogere rang.