Sterven is een dure aangelegenheid. De uitvaart, belastingen, openstaande rekeningen. Als nabestaande krijg je aardig wat facturen op de deurmat. En dan blijk je ook nog naar de notaris te moeten. Logisch dus dat mensen zich afvragen of er ook een gratis alternatief bestaat voor de verklaring van erfrecht. In dit blog geef ik een overzicht van alle mogelijkheden.
1. Wacht er zo lang mogelijk mee
Wat je vooral niet moet doen, is meteen een afspraak maken bij de notaris. Het is niet in alle gevallen een goed idee om juridische hulp zo lang mogelijk uit te stellen. Maar er is een kans dat niemand je vraagt om een verklaring van erfrecht. En dan is het dus ook niet nodig om er eentje te laten maken.
In de meeste gevallen is het de bank die vraagt om een verklaring van erfrecht. Dit is een direct gevolg van het melden van het overlijden bij de bank. Dat hoor je natuurlijk netjes te doen, maar je kunt er gerust even mee wachten. Restituties en nabetalingen van instanties gaan meestal automatisch. Het kan best zijn dat er na een maand niks meer op de rekening staat en dat je op die manier gratis onder een verklaring van erfrecht uit komt. Pas wel op dat je het saldo niet van positief naar negatief laat gaan, want daar maak je de bank niet blij mee.
2. Check of de bank een alternatief heeft
De bank mag er op grond van de wet op vertrouwen dat de inhoud van de verklaring van erfrecht correct is. Het is in feite dus een soort vrijwaring voor de bank. De bank wil het geld van de overledene niet aan de verkeerde persoon geven. Verder zal het de bank een zorg zijn hoe het erfrechtelijk zit. Zo’n vrijwaring zou je in principe ook zelf kunnen geven. Denk bijvoorbeeld aan het geval dat de erflater en jij beiden bij dezelfde bank klant zijn en dat jij veel meer spaargeld hebt dan de erflater. In dat geval is er juridisch niets op tegen als jij de bank vrijwaart. De bank weet dat jij voldoende verhaal biedt als je een fout zou maken bij de afwikkeling.
Een vrijwaring betekent dat jij er jegens de bank voor in staat dat de juiste personen het geld krijgen. Check dus of in jouw geval een vrijwaring mogelijk is. Google bijvoorbeeld de naam van je bank in combinatie met de woorden “erfenis” en “vrijwaring”. Er zijn zelfs banken die je helpen met het opstellen van een boedelvolmacht. Een vrijwaring is het beste gratis alternatief voor een verklaring van erfrecht.
3. Vraag offertes op
Kom je echt niet onder een verklaring van erfrecht uit? Dan zou je wel gek zijn als je niet eerst de tarieven vergelijkt voordat je een notaris kiest. Je kunt al een eenvoudige verklaring van erfrecht laten maken vanaf € 288 (bron). Bij de meeste notarissen betaal je veel meer. De kosten kunnen oplopen tot meer dan duizend euro. Ook in eenvoudige gevallen. Het opvragen van offertes kan heel gemakkelijk op deze pagina. Het kost maar een paar minuten en je bespaart er veel geld mee.
4. Lastig geval? Maximum tarief!
Bijna niemand weet het, maar soms kun je een beroep doen op het wettelijke maximum tarief. Dit is relevant als een erfgenaam met weinig draagkracht een kleine doch complexe nalatenschap ontvangt. Let op: je kunt niet achteraf een beroep doen op het maximale tarief. Je kunt dit alleen regelen vóórdat je een opdracht geeft aan de notaris. Een standaard offerte gaat er altijd van uit dat er geen problemen zijn en dat er een beperkt aantal erfgenamen is. Is er wel wat aan de hand of zijn er veel erfgenamen? Dan is het nog belangrijker om van tevoren afspraken te maken over het tarief.
5. Laat de schuldeisers betalen
Soms komt het voor dat iemand een grote erfenis krijgt die toch negatief is. Bijvoorbeeld als in de erfenis een bedrijfspand zit met een hypotheekschuld die hoger is dan de waarde van het pand. Tsja, wat moet je dan in zo’n geval? Verwerpen of beneficiair aanvaarden? En wie betaalt de rekening als je hiervoor naar de notaris gaat? Voor de notaris is het antwoord heel eenvoudig: wie opdracht geeft, krijgt ook de rekening. In dit geval is degene met het grootste financiële belang niet de erfgenaam maar de schuldeiser, ofwel de bank. In de praktijk heb ik al een paar keer meegemaakt dat de bank de kosten draagt. Simpelweg omdat de bank de financiële schade wil beperken. Een erfenis die niet wordt afgewikkeld, dat is nooit in het belang van de bank.
De eerste optie is dat de erfgenamen beneficiair aanvaarden en een volmacht geven aan de notaris om de erfenis af te wikkelen. Dit zou een mogelijkheid zijn als de bank bereid is om de kosten te dragen. Een tweede optie is dat de bank zelf het initiatief neemt om een vereffenaar te laten benoemen door de rechter. Meestal is dat ook de notaris, die vervolgens het pand verkoopt en zijn eigen rekening betaalt uit de verkoopopbrengst. Het restant van de opbrengst gaat naar de bank.
Ik hoop van harte dat jouw situatie niet lijkt op de gevallen onder 4 en 5 en dat je wat kunt met de tips onder punt 1, 2 en 3.
Meer lezen?
