In Nederland moet je – in beginsel – naar de notaris als je een testament wilt maken. Dit betekent ook dat je – in beginsel – een testament niet kunt wijzigen zonder notaris. Maar met “in beginsel” bedoelen juristen dat er altijd uitzonderingen zijn.
1. Soms vervalt een testament vanzelf
Een veel gemaakte fout is dat mensen over het hoofd zien dat een clausule in het testament vanzelf is vervallen. Dit kan op grond van de tekst van het testament zelf het geval zijn. Of omdat het in de wet staat. Heb je bijvoorbeeld tijdens je huwelijk een testament gemaakt voor je echtgenoot en ben je daarna gescheiden? Dan is het deel van het testament dat voor je ex-echtgenoot is geschreven, automatisch vervallen. Dit staat in de wet. Vaak is het in dat geval helemaal niet nodig om een nieuw testament te maken. En dan maakt het ook niet uit of je een testament wel of niet zonder notaris kunt wijzigen.
2. Maak een codicil
Een codicil is een klein, door je zelf met de hand geschreven testament, waarin je een paar onderwerpen mag regelen. Heb je in je testament een meubel of sieraad aan iemand vermaakt? Dan kun je dat wijzigen met een codicil. Check altijd bij je notaris of het klopt en stuur je notaris een scan van het codicil om te bewaren in je digitale dossier.
3. Een andere executeur benoemen
Stel je hebt in je testament personen A en B tot erfgenaam benoemd en persoon C tot executeur. Vervolgens overkomt C iets en kan hij geen executeur meer zijn. Je wilt in plaats daarvan B tot executeur benoemen. A en B vinden dat beiden een goed idee. Moet je daarvoor echt je testament aanpassen? Nou, nee. Je kunt het ook zo laten. Wanneer je overlijdt, kan A een volmacht geven aan B waarmee hij de erfenis kan afwikkelen.
4. Een erfgenaam overlijdt voor jou
Stel er staat nog iemand in je testament die niet meer in leven is. Dit erfdeel gaat dan óf naar zijn kinderen óf naar de andere erfgenamen. Dit hangt af van de tekst van je testament. En die tekst wordt vaak niet goed begrepen of verkeerd uitgelegd. Check dus goed of het wel echt anders moet voordat je een afspraak maakt bij de notaris.
5. Testament wijzigen zonder notaris in een noodgeval
Naast het codicil geeft de wet nog een paar mogelijkheden om een testament zonder notaris te wijzigen:
- Artikel 4:98 Burgerlijk Wetboek gaat over het maken van een testament in tijden van oorlog.
- Artikel 4:101 Burgerlijk Wetboek gaat over het maken van een testament aan boord van een zeeschip of luchtvaartuig.
- Artikel 4:102 Burgerlijk Wetboek gaat over het maken van een testament tijdens rampen, crises, gevechtshandelingen, besmettelijke ziekten of andere buitengewone omstandigheden.
In deze situaties kun je bijvoorbeeld een testament maken ten overstaan van een officier, de gezagvoerder of de burgemeester.
Meer lezen?
- Zo maak je een codicil (met voorbeeld).
- Tips waarmee je bespaart op de kosten voor een testament.
- Gratis voorbeeld testamenten (externe website).
Veelgestelde vragen:
Kan een testament eenzijdig worden gewijzigd?
Ja, een testament kun je eenzijdig wijzigen. Ook als je samen met je partner een testament hebt gemaakt, kun je een nieuw testament maken zonder je partner.
Hoe snel kun je een testament aanpassen?
Voor het aanpassen van een testament heb je een notaris nodig. De notaris wil eerst weten wat je wilt wijzigen. Daarna maakt de notaris een concept. Vervolgens kun je een afspraak maken voor de ondertekening. Normaal gezien ben je dus wel een paar weken bezig voordat je een nieuw testament hebt. Als er sprake is van spoed, dan kun je een testament binnen één dag maken. Denk aan het geval dat je in het ziekenhuis ligt en morgen een zware operatie krijgt.