De algehele en beperkte gemeenschap van goederen werken niet hetzelfde als je een erfenis krijgt van je ouders. In dit blog leg ik met een paar simpele voorbeelden uit hoe het zit.
Wat gebeurt er bij een algehele gemeenschap van goederen met je erfenis?
Jantien en Frank zijn in 1995 getrouwd en gaan in 2021 scheiden. Frank heeft in 2005 geld geërfd van zijn ouders. De ouders van Frank hadden geen testament. Frank en Jantien hebben geen huwelijkse voorwaarden. Ze hebben dus een algehele gemeenschap van goederen en de erfenis is daar in gevallen omdat er geen sprake is van een uitsluitingsclausule. Jantien heeft hierdoor recht op de helft van de erfenis.
Kees en Jaap hebben sinds 2010 een geregistreerd partnerschap en gaan in 2021 uit elkaar. Ze hebben geen partnerschapsvoorwaarden gemaakt. Er is dus sprake van een algehele gemeenschap van goederen. De ouders van Jaap zijn in 2015 overleden. Zij hadden een testament met een uitsluitingsclausule. De erfenis is hierdoor buiten de gemeenschap van goederen gevallen. Dit betekent dat Kees geen recht heeft op de erfenis die Jaap kreeg tijdens het partnerschap.
Wat gebeurt er bij een beperkte gemeenschap van goederen met je erfenis?
Richard en Manon zijn in 2019 met elkaar getrouwd zonder huwelijkse voorwaarden. Bij een huwelijk na 2018 is er standaard sprake van een beperkte gemeenschap van goederen. In 2020 erft Manon een groot bedrag van haar tante. De tante had geen testament en Manon erft dus op grond van de wet. Omdat Richard en Manon een beperkte gemeenschap van goederen hebben, valt de erfenis daar niet in. Als Richard en Manon uit elkaar zouden gaan, heeft Richard geen recht op de erfenis. Ook een schenking hoef je niet met elkaar te delen als je na 2018 bent getrouwd.
Bij de notaris kun je nog wel kiezen voor een ouderwetse, grote gemeenschap van goederen. In dat geval valt een erfenis of schenking er wel in. Als ouders kun je niet voorkomen dat je kind deze keuze maakt. Daarom is het nog steeds verstandig om een testament te maken met een privé clausule. Ook wanneer je kind na 2018 is getrouwd. In dat geval weet je 100% zeker dat de erfenis altijd buiten de gemeenschap van goederen valt. Want de uitsluitingsclausule in jouw testament heeft voorrang boven de huwelijkse voorwaarden van je kind.
Hoe zit het als je de erfenis van je ouders in de gemeenschap van goederen stopt?
Stel je krijgt een erfenis die niet in de gemeenschap van goederen valt. En stel je lost daarmee de hypotheek af van een huis dat wel in de gemeenschap van goederen zit. Hoe werkt het dan als je later uit elkaar gaat? Mag je in dat geval de erfenis weer terug vragen? Of heb je afstand van je rechten gedaan door de erfenis in de gemeenschap van goederen te stoppen?
Het antwoord op de tweede vraag is: ja, aan het einde van het huwelijk mag je dit geld in beginsel weer terug vragen. Op grond van de wet heb je een vergoedingsrecht gekregen. Dit is een soort vordering op de gemeenschap van goederen. Het kan in de praktijk best lastig zijn om zo’n vergoedingsrecht te bewijzen. Advocaten verdienen daar een goed belegde boterham mee. Door tijdens je huwelijk iets op papier te zetten, kun je later een vervelende rechtszaak voorkomen.
Je kunt het vastleggen bij de notaris maar dit hoeft niet. Wat je zelf opschrijft, is meestal ook geldig. Maar check voor de zekerheid wel even bij de notaris of dit in jouw geval ook zo is. Het bewijzen van een vergoedingsrecht is niet alleen bij een scheiding van belang. Stel dat je echtgenoot failliet gaat of problemen krijgt met schuldeisers. Ook dan wil je kunnen bewijzen dat je nog een extra aanspraak hebt op de gemeenschap van goederen.
Is een uitsluitingsclausule nog nodig bij een gemeenschap van goederen?
Voor het antwoord op deze vraag maakt het uit of je erfgenaam getrouwd is vóór of na 1 januari 2018. Ook is van belang of er voorwaarden zijn gemaakt en wat daar in staat. Slimme ouders maken altijd een testament, ongeacht de keuzes die hun kinderen maken. Bij een huwelijk na 2018 is een privé clausule meestal niet meer nodig. Bij een huwelijk vóór 2018 is een privéclausule meestal wel nodig om de erfenis privé te houden.
Krijg je aan het einde van een huwelijk in gemeenschap van goederen je erfenis weer terug?
Je erfenis terug krijgen aan het einde van je huwelijk kan nog knap lastig zijn:
- Kun je bewijzen dat je geld hebt geërfd? Want wie heeft zijn bankafschriften nog van 25 jaar geleden?
- Was het wel echt privé? Kun je het testament van je ouders nog vinden en wat staat daar in?
- Wat is er met het geld gebeurd? Kun je aantonen dat het geld er nog is of dat je daarmee de verbouwing hebt betaald?
Meer lezen?
- Zo pakken de nieuwe regels uit na 2018.
- Als ouders kun je in een testament kiezen uit deze 6 privé clausules.
- Vergeten om voorwaarden te maken? Dan kan het ook nog tijdens de rit.
- Hier kun je checken of je kinderen voorwaarden hebben gemaakt.
Veelgestelde vragen:
Wanneer valt een erfenis in de gemeenschap van goederen?
Een erfenis valt in de gemeenschap van goederen als je getrouwd bent vóór 2018 en de erflater geen uitsluitingsclausule in zijn of haar testament heeft opgenomen. In dit geval heb je nog een algehele gemeenschap van goederen. Een erfenis kan ook in de gemeenschap van goederen vallen als je getrouwd bent na 2018 en de erflater een testament heeft met een insluitingsclausule. Dit komt weinig voor maar het is wel mogelijk. In dit bijzondere geval gaat een erfenis dus wel de beperkte gemeenschap van goederen in.
Wanneer valt een erfenis buiten de gemeenschap van goederen?
Een erfenis valt niet in de gemeenschap van goederen als je getrouwd bent vóór 2018 en de erflater een testament heeft met een uitsluitingsclausule. Het testament van de overledene heeft dus voorrang boven jouw algehele gemeenschap van goederen. Daardoor valt de erfenis er niet in. Ben je getrouwd na 2018? Dan heb je een beperkte gemeenschap van goederen waar een erfenis standaard niet meer in valt. Ook als de overledene geen testament heeft gemaakt.
Kun je een erfenis terugvragen uit de gemeenschap?
Ja, als je privé vermogen in de gemeenschap van goederen stopt, dan krijg je een vergoedingsrecht. Dit betekent dat je een erfenis terug kunt vragen als je later gaat scheiden.
Een uitsluitingsclausule is toch niet meer nodig?
Een uitsluitingsclausule is nog steeds nodig als je erfgenaam vóór 2018 is getrouwd of een geregistreerd partnerschap is aangegaan. Want de nieuwe wet geldt alleen voor nieuwe stellen. Als je kind een algehele gemeenschap van goederen heeft, dan is het nog steeds verstandig om een testament te maken.