Nederland telt inmiddels meer dan 1 miljoen ongehuwde stellen. De helft daarvan heeft kinderen. Vanwege de sterke stijging van het aantal samenwoners, zijn er ook steeds meer vermogende samenwoners. Wie zijn of haar partner goed verzorgd achter wil laten, heeft er belang bij om de heffing van erfbelasting zo laag mogelijk te houden. Rijke samenwoners kunnen een hoop belasting besparen door een finaal verrekenbeding op te nemen in hun samenlevingscontract.
Wat is een finaal verrekenbeding voor samenwoners?
Een finaal verrekenbeding is de afspraak om af te rekenen alsof je gehuwd was in gemeenschap van goederen. Dit betekent dat de meest vermogende een bedrag moet uitkeren aan de minst vermogende. Je kunt deze afspraak naar keuze maken voor het geval je uit elkaar gaat of overlijdt of voor beide gevallen. Stellen die open staan voor een echte gemeenschap van goederen zullen meestal kiezen voor een partnerschap of een huwelijk. Gaat het alleen om het besparen van erfbelasting? Dan kan het heel verstandig zijn om een finaal verrekenbeding bij overlijden op te nemen in je samenlevingscontract.
Waarom bespaart een finaal verrekenbeding erfbelasting?
De belastingdienst behandelt een finaal verrekenbeding hetzelfde als een gemeenschap van goederen (beleidsbesluit). Stel dat de meest vermogende van beiden als eerste overlijdt. In dat geval heeft zijn of haar nalatenschap op grond van het verrekenbeding een schuld aan de langstlevende. Deze schuld verlaagt de waarde van de erfenis. Een lagere erfenis betekent minder erfbelasting.
Tineke en Frits wonen al 30 jaar samen. Frits heeft in die tijd een groot vermogen opgebouwd van 5 miljoen euro. Als Tineke dat zou erven, betaalt ze over het grootste deel van dit bedrag 20% erfbelasting. Als ze trouwen in algehele gemeenschap van goederen, is de helft van dit vermogen belastingvrij van Tineke. Dit scheelt een half miljoen euro erfbelasting! Als samenwoners kun je de dezelfde besparing bereiken door een finaal verrekenbeding op te nemen in je samenlevingscontract.
Bij een groot vermogen is het dus heel slim om dit op te nemen in je samenlevingscontract. Het bedrag waarboven het zin heeft, verschilt per geval. Dit komt doordat de partnervrijstelling voor de erfbelasting een variabel bedrag is. Hoe meer pensioen je nalaat, hoe lager de vrijstelling van je partner is. In deze video leg ik uit hoe je zelf dat bedrag kunt berekenen.
Waarom bespaart een verrekenbeding overdrachtsbelasting?
Het komt regelmatig voor dat twee personen samen de kosten dragen van een huis dat op één naam staat. Degene die geen eigenaar is, profiteert helaas niet van de waardestijging. Je kunt samen eigenaar worden door te trouwen in algehele gemeenschap van goederen. Voor samenwoners is een gemeenschap van goederen juridisch niet mogelijk. Je kunt in plaats daarvan de helft van het huis overnemen van je partner. Dit is een dure kwestie. Want behalve de notariskosten heb je ook een nieuwe hypotheek nodig en moet je overdrachtsbelasting betalen.
Gelukkig kun je al deze kosten voorkomen door een verrekenbeding op te nemen in je samenlevingscontract. Het huis blijft in dat geval op één naam staan, maar onderling spreek je af om de overwaarde 50/50 te verdelen. Normaal gezien, ziet de fiscus deze afspraken als een overdracht van de economische eigendom. Daarover moet je overdrachtsbelasting betalen. Gelukkig is dit specifieke geval onbelast dankzij dit beleidsbesluit (zie paragraaf 8).
Moet je naar de notaris om dit te regelen?
Stellen die een verrekenbeding willen opnemen in hun contract, zijn meestal al lang bij elkaar, hebben veel vermogen en hebben samen kinderen. Dit betekent normaal gezien dat je de hele erfenis aan elkaar wilt nalaten. Ook wil je iets regelen voor het geval je later wilsonbekwaam wordt. Iemand moet in dat geval een handtekening voor je kunnen zetten en jouw zaken kunnen regelen. Dit betekent dat je naast een samenlevingscontract ook een testament en een levenstestament nodig hebt. Je kunt deze zaken niet regelen zonder notaris.
Meer lezen?
- Met een opvullegaat in je testament kun je nog veel meer belasting besparen.
- Dit staat er in een standaard samenlevingscontract.
- Dit staat er in een standaard levenstestament.
- Uitleg over het verschil tussen een samenlevingscontract en een testament.
- 8 onderwerpen om over na te denken als je nog geen samenlevingscontract hebt.
Veelgestelde vragen:
Wat is een finaal verrekenbeding voor samenwoners?
Een finaal verrekenbeding is de afspraak om af te rekenen alsof je gehuwd was in gemeenschap van goederen. Dit betekent dat de meest vermogende een bedrag moet uitkeren aan de minst vermogende.
Wat is het voordeel van een finaal verrekenbeding voor samenwoners?
Indien de meest vermogende van beiden als eerste overlijdt, heeft zijn of haar nalatenschap op grond van het verrekenbeding een schuld aan de langstlevende. Deze schuld verlaagt de waarde van de erfenis. Een lagere erfenis betekent minder erfbelasting.
De belastinginspecteur zegt er het volgende over:
“Een samenlevingscontract regelt tussen de partijen hun vermogensrechtelijke aanspraken. Naar mijn mening maakt het voor de werking tussen partijen niet uit of deze gehuwd zijn dan wel samenwonen. In beide gevallen geldt de verrekenplicht, waarvan bij het instellen niet kan worden vastgesteld wie (uiteindelijk) de schenker en wie de begiftigde is. Het opnemen van een finaal verrekenbeding in een samenlevingscontract levert geen schenking op.”