Benoeming executeur testamentair weigeren? Zo los je het op!

Je bent niet verplicht om executeur te zijn, zelfs niet als je het aan de erflater hebt beloofd. Want de formele aanvaarding van je taak vindt pas plaats nadat iemand is overleden. Je kunt de benoeming tot executeur testamentair dus weigeren. Maar daarmee zorg je wel voor een nieuw probleem. Want wie gaat daarna de erfenis afwikkelen? In dit blog leg ik uit wat de opties zijn om een erfenis weer vlot te trekken. Dus lees snel verder of bekijk de video met 9 tips hieronder:

Kun je de benoeming tot executeur testamentair weigeren?

Het komt eigenlijk niet voor dat iemand een executeur benoemt zonder met die persoon te hebben gesproken. Als je toezegt dat je executeur wilt zijn, dan schept dit een morele plicht om het ook echt te doen. Maar dat is nog geen juridische verplichting. De benoeming in het testament is eenzijdig. Je zet op dat moment als executeur geen handtekening en zit nog nergens aan vast. De aanvaarding van je benoeming kan pas nadat iemand overlijdt. Op dat moment heb je de keuze om het wel of niet te doen. Je kunt de benoeming tot executeur testamentair op dat moment dus weigeren.

Waarom zou je geen executeur willen zijn?

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je af wilt zien van de benoeming. Dit zijn er een paar:

• Je gezondheid staat het niet meer toe. Bijvoorbeeld omdat je het 25 jaar geleden hebt toegezegd toen je 60 jaar was. Inmiddels ben je 85 en zie je het niet meer zitten om executeur te zijn.
• De situatie is compleet veranderd. Je had bijvoorbeeld geen contact meer met de erflater. Of de verhouding tussen jou en de erfgenaam is jaren geleden verstoord geraakt.
• Er is een probleem in de erfenis waar jij je geen raad mee weet. Denk aan het geval dat iemand alleen maar schulden nalaat. Of dat er sprake is van een lopende rechtszaak.
• De inhoud van het testament blijkt anders dan jou was verteld. Zo kunnen er dingen in staan die jij niet van plan bent om uit te voeren. Denk aan het langdurig beheren van de erfenis als bewindvoerder of misschien zelfs het oprichten van een stichting.

Moreel gezien, moet je natuurlijk een reden geven aan de erfgenaam waarom je het niet gaat doen. Maar wettelijk gezien heb je geen reden nodig. Als je geen executeur wilt zijn, dan hoeft het niet. Niemand kan je verplichten om het wel te doen.

Kun je ook tijdens de afwikkeling stoppen als executeur?

Nee, je kunt niet zo maar tijdens de afwikkeling stoppen als executeur. Als je er mee begint, dan moet je het werk dus afmaken. De enige optie is dat de kantonrechter jou tussentijds ontslaat. Dat kan op je eigen verzoek of op verzoek van een erfgenaam. Als de erfgenaam het aanvraagt, moet hij daarvoor “gewichtige redenen” geven. Bij een aanvraag van de executeur zelf geldt die eis niet. Wanneer je als executeur wil stoppen, dan kun je dus je eigen ontslag aanvragen bij de kantonrechter.

Of je helemaal niet aan de slag gaat of er tussentijds mee stopt, in beide gevallen is de vraag hoe het verder moet met de erfenis.

Wat kun je doen om de erfenis weer vlot te trekken?

Als de executeur zijn benoeming weigert, zijn er meerdere manieren waarop je iemand anders kunt aanwijzen die de erfenis afwikkelt. Dat aanwijzen kan plaatsvinden door de oorspronkelijke executeur, de kantonrechter, de rechter of door de erfgenamen. Dit zijn de opties:

• De executeur kan zelf iemand in zijn plaats stellen. Dit kan als deze optie in het testament staat.
• De kantonrechter kan een vervanger benoemen op verzoek van een erfgenaam. Dit kan als deze optie in het testament staat.
• De erfgenamen kunnen samen een boedelvolmacht geven aan één van hen of een derde partij, bijvoorbeeld aan een notaris.
• Een schuldeiser kan aan de rechter vragen om een vereffenaar te benoemen. Ook een erfgenaam kan dit aanvragen. Bijvoorbeeld als er meerdere erfgenamen zijn die het niet met elkaar eens kunnen worden.

Bekijk de video hierboven voor meer uitleg over deze opties.

Wat kun je doen als de executeur wilsonbekwaam is?

Tegenwoordig is het normaal om de langstlevende in een testament tot executeur te benoemen. Steeds vaker komt het voor dat diegene geen executeur kan zijn omdat hij of zij wilsonbekwaam is. Dit betekent dat het aanvaarden van de benoeming niet mogelijk is. Normaal gezien staat in het testament dat bij “ontbreken” van de eerste executeur iemand anders reserve executeur is. Dat kan bijvoorbeeld één van de kinderen zijn. Staat dit niet in het testament? Dan kan de wilsonbekwame langstlevende nog een levenstestament hebben met daarin een volmacht aan de kinderen. Met deze volmacht kunnen de kinderen de erfenis afwikkelen.

Staat er geen reserve executeur in het testament en is er ook geen levenstestament? Dan kan er nog in het testament staan dat de kantonrechter een vervangende executeur mag benoemen op verzoek van een kind als belanghebbende. Staat ook dat niet in het testament? Dan heb je tot slot nog de optie om een bewind aan te vragen over het vermogen van je langstlevende ouder. Dat bewind omvat normaal gezien ook de afwikkeling van de erfenis van je overleden ouder.

Meer lezen?

• Hier vind je een stappenplan voor de executeur.
• Overzicht van de rechten en plichten van de executeur.
• Zo legt de notaris de aanvaarding van de benoeming vast.
• Zo kom je van een executeur af die zijn werk niet goed doet.
• Advocaat nodig? Op deze pagina vind je alle advocaten die zich bezig houden met het erfrecht.
• Met deze volmacht kunnen de erfgenamen zelf iemand aanwijzen.
• Zo vraag je een vereffenaar aan bij de rechter.
• De 6 manieren waarop je de afwikkeling uit handen kunt geven aan een notaris.

Veelgestelde vragen: