Een erfenis verwerpen moet wel degelijk binnen een termijn!

Door verkeerd te handelen of door niet te handelen, kun je erfgenaam worden zonder dat je dit wilt. In de wet staan drie gevallen waarin een termijn geldt voor het verwerpen van de erfenis. Kom je niet op tijd in actie, dan word je erfgenaam. Wil je niet per ongeluk opdraaien voor een erfenis met schulden? Bekijk dan ook de video met tips hieronder:

Zuiver aanvaarden kan zonder een handtekening te zetten

Voordat we kijken naar de drie termijnen, eerst even een waarschuwing. In Nederland kun je ook zonder officiële handeling erfgenaam worden. Wie zich gedraagt als een erfgenaam, aanvaardt de erfenis daardoor zuiver. Voor de andere twee keuzes (verwerpen of beneficiair aanvaarden) is in beginsel wel een handeling bij de rechtbank vereist. Voor zuivere aanvaarding is dat niet het geval. Heb je per ongeluk een erfenis aanvaard en krijg je daar later spijt van? Lees dan door tot het einde van dit blog, want misschien kun je nog wisselen naar een andere keuze.

1. Een termijn stellen voor verwerping

Het gebeurt regelmatig dat één erfgenaam aan de slag wil met de afwikkeling terwijl een andere erfgenaam er niks mee te maken wil hebben. Bijvoorbeeld in het geval dat twee kinderen die al jaren geen contact hebben een kleine erfenis krijgen van hun vader of moeder. Eén van beiden wil de boel wel afwikkelen, terwijl de ander met geen stok in beweging is te krijgen.

Het erfrecht biedt in dat geval een oplossing. Een erfgenaam die zuiver aanvaardt, kan de andere erfgenaam een termijn laten stellen door de kantonrechter. Verloopt deze termijn zonder een verwerping of beneficiaire aanvaarding? Dan heeft de andere erfgenaam ook zuiver aanvaard. In dit geval is er dus sprake van een uiterlijke termijn waarna verwerping niet meer mogelijk is.

2. Beneficiair aanvaarden door tijdsverloop

Heeft één van beide erfgenamen uit voorzorg beneficiair aanvaard? Dan hoeft die erfgenaam niet naar de kantonrechter om de andere erfgenaam een termijn te laten stellen. Voldoende is dat je de andere erfgenaam op de hoogte stelt van de beneficiaire aanvaarding. Vanaf dat moment heeft de andere erfgenaam 3 maanden de tijd om de erfenis te verwerpen. Doet hij dit niet? Dan aanvaardt hij de erfenis automatisch beneficiair.

Behalve dat je niet naar de kantonrechter hoeft, is er nog een ander verschil met de eerste optie. Als beide erfgenamen zuiver aanvaarden, zijn ze samen bevoegd om de erfenis af te wikkelen. Eén van beiden kan een volmacht geven aan de ander waarmee diegene de erfenis kan afwikkelen. Als de erfgenamen elkaar niet vertrouwen, dan lukt het vaak niet om zo’n volmacht te regelen. Als je kiest voor beneficiaire aanvaarding, heb je een alternatief voor een volmacht. Je kunt in dat geval de rechter vragen om een vereffenaar te benoemen. Dat is een soort executeur die de erfenis afwikkelt.

3. Verwerping namens de minderjarige erfgenaam

Voor een wettelijke vertegenwoordiger geldt een termijn van 3 maanden om de erfenis te verwerpen. Deze regel geldt bijvoorbeeld voor de ouders van een minderjarig kind. Of voor de curator van iemand die onder curatele staat. Verloopt de termijn zonder een verwerping, dan is de erfenis beneficiair aanvaard. Bij deze termijn gelden twee bijzonderheden:

1. Voor verwerping heb je een machtiging nodig van de kantonrechter. Die kijkt kritisch naar je verzoek. De kantonrechter is bijvoorbeeld niet erg gevoelig voor emotionele argumenten en kijkt vooral naar het financiële belang van het kind. Voor het verwerpen van een positieve erfenis krijg je niet snel toestemming.
2. De termijn kan verlengd worden. En dat is maar goed ook, want je hebt immers die machtiging nodig. En als je die niet binnen 3 maanden kunt krijgen, dan is het niet de bedoeling dat dit de verwerping onmogelijk maakt.

De termijn van 3 maanden begint trouwens te lopen op het moment van overlijden. Ook als je daar pas later achter komt. Dit is door de rechter bepaald in deze uitspraak. Dat is een verschil met het eerste en tweede voorbeeld, waarin de termijn pas gaat lopen als de erfgenaam op de hoogte is.

Het aanvragen van een machtiging om de erfenis te verwerpen kan met dit formulier:

Het is verstandig om altijd te overleggen met een notaris voordat je hier zelf mee bezig gaat. Het erfrecht is ingewikkeld en je kunt andere oplossingen over het hoofd zien of de gevolgen van je keuzes verkeerd inschatten.

Kun je alsnog de erfenis verwerpen als je later schulden ontdekt?

De keuze die je maakt, is in beginsel definitief. Als je een erfenis verwerpt, kun je dit niet terugdraaien als je later spijt krijgt. Bijvoorbeeld in het geval dat de erfenis toch positief blijkt. Na een zuivere of beneficiaire aanvaarding is het ook niet mogelijk om alsnog te verwerpen. Maar sinds een aantal jaren is het dankzij deze wet wel mogelijk om alsnog beneficiair te aanvaarden als je in eerste instantie zuiver hebt aanvaard. Dit kan als je later schulden ontdekt die je niet kende en ook niet behoorde te kennen. Je kunt in dat geval niet meer verwerpen maar het is wel mogelijk om jezelf te beschermen tegen de schulden door alsnog beneficiair te aanvaarden.

Meer lezen?

• Dit zijn de 6 opties als je schulden erft.
• Dit gebeurt er als je een erfenis verwerpt.
• Hier moet je op letten als je geen erfgenaam wilt zijn maar wel het huis wilt ontruimen.

Veelgestelde vragen: