Erfenis verwerpen en toch het huis leeghalen?

Ja, een erfenis verwerpen en toch het huis leeghalen na overlijden, dat is mogelijk. Daarvoor kun je het stappenplan volgen in dit blog. Bekijk ook even de video hieronder. Daarin leg ik uit wie er verantwoordelijk is voor het ontruimen van het huis na overlijden en wat je kunt doen als je niet wilt opdraaien voor de schulden:

Wie is verantwoordelijk voor het ontruimen van het huis na overlijden?

Op deze vraag geeft de wet een duidelijk antwoord. Als iemand overlijdt, zijn de erfgenamen vanaf dat moment eigenaar van de inboedel en huurder van het huis. Dit komt doordat alle rechten en plichten “van rechtswege” overgaan op de erfgenamen. De erfgenamen zijn daarom ook verantwoordelijk voor het ontruimen van het huis na overlijden. Is er geen executeur benoemd? Dan moet je als erfgenaam dus zelf aan de slag. Dat is, mits je de erfenis aanvaardt. Want dat ben je niet verplicht.

Op grond van de wet ben je dus direct na het overlijden verantwoordelijk voor de rechten en plichten van de overledene. Dat lijkt misschien raar. Want je hebt toch nog geen keuze gemaakt over het aanvaarden van de erfenis? Dat klopt, maar dit maakt niet uit. Want de aanvaarding of verwerping werkt terug tot het moment van overlijden. Als je bijvoorbeeld twee weken na het overlijden verwerpt, dan ben je nooit erfgenaam geweest. Ook niet in de twee weken tussen het overlijden en de verwerping.

Maar nu komen we bij een lastig punt. Je kunt kiezen uit zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. De laatste twee kunnen alleen door een officiële handeling bij de rechtbank. De eerste kan ook door je feitelijk als erfgenaam te gedragen. Stel dus dat je geen handtekening zet maar wel het huis leeghaalt. Dan kan een schuldeiser stellen dat je hierdoor de erfenis zuiver hebt aanvaard. En dat betekent dat je per de datum van overlijden aansprakelijk bent voor de schulden van de overledene. Verwerpen kan op dat moment niet meer.

Eerst de erfenis verwerpen en daarna het huis leeghalen

De oplossing is dat je deze twee zaken omdraait. Je moet dus eerst de erfenis verwerpen en daarna pas het huis leeghalen. Tenminste, als iedereen het eens is met dat laatste. Want als je de erfenis verwerpt, is de inboedel niet van jou en ben je geen wederpartij van de verhuurder. Hierna leg ik met een voorbeeld en een stappenplan uit hoe je dit in de praktijk kunt aanpakken.

Anita heeft al jaren weinig contact met haar vader. Wanneer hij plotseling overlijdt, komt ze er al snel achter dat hij veel schulden had. Bezit is er eigenlijk niet. Haar vader laat alleen een bescheiden inboedel na, die niks waard is. Hij had geen spaargeld, geen auto en hij huurde een appartement van de woningstichting. Anita vraagt zich af wat ze moet doen. Ze wil eigenlijk wel het huis leeghalen vanwege de persoonlijke spullen, maar de rest van de erfenis wil ze liever verwerpen.

Stappenplan

Omdat ze beslist niet wil opdraaien voor de schulden, heeft Anita eerst contact gezocht met de notaris. Die heeft haar het volgende aangeraden:

1. De eerste stap is dat Anita de erfenis verwerpt bij de rechtbank. Anita heeft geen kinderen en ook geen broers en zussen. Door de verwerping worden haar ooms en tantes erfgenaam. Maar Anita weet 100% zeker dat die zich niet met de erfenis gaan bemoeien.
2. Daarna neemt ze contact op met de verhuurder om de situatie uit te leggen en afspraken te maken over de ontruiming en oplevering.
3. Vervolgens bevestigt ze de gemaakte afspraken per e-mail aan de verhuurder. Dat is belangrijk. Want je wilt later kunnen bewijzen dat de verhuurder op de hoogte was van de verwerping en akkoord was met jouw voorstel.
4. Anita maakt uitgebreid foto’s van het huis en de inboedel voordat ze aan de slag gaat. Stelt een schuldeiser later dat er waardevolle spullen zijn meegenomen? Dan kan ze met de foto’s aantonen dat er niets van waarde was.
5. Pas als de bovenstaande punten zijn geregeld, gaat Anita aan de slag met de ontruiming.

De belangrijkste stap is dat je eerst overlegt met de notaris voordat je iets doet. Elke erfenis is uniek en misschien moet jij het net een beetje anders aanpakken. Wat je ook doet, ga niet aan de slag voordat je beneficiair aanvaardt of verwerpt. Want zuivere aanvaarding betekent dat je zelf voor de schulden opdraait. Ook als de erfenis negatief is!

Huis al leeg en daarna pas ontdekt dat er schulden zijn?

Stel je bent al klaar met de ontruiming van de woning en je wilt alsnog verwerpen omdat je ontdekt dat er schulden zijn. Dat kan helaas niet. Maar dankzij een recente wijziging van de wet kun je in sommige gevallen nog wel beneficiair aanvaarden.

Als je zuiver aanvaardt en achteraf een schuld ontdekt, dan kun je een machtiging vragen aan de kantonrechter om alsnog beneficiair te aanvaarden. Dit laatste betekent dat je eigen vermogen geen verhaal biedt voor de schuldeisers van de overledene.

Om een machtiging te kunnen krijgen, moet er sprake zijn van een schuld die je niet kende en ook niet behoorde te kennen. Op pagina 99 van deze handleiding staat wat daarvoor de eisen zijn. Onder andere roept de kantonrechter ook de schuldeiser op. Die mag dus meepraten en zou kunnen stellen dat je wel op de hoogte was of dat had kunnen zijn.

Check altijd of er een testament is!

Soms ben je als notaris de brenger van slecht nieuws. Zo heb ik eens een dame van 85 jaar moeten vertellen dat ze geen erfgenaam was van haar overleden zuster. De arme ziel was al twee weken bezig met poetsen en opruimen. De zuster bleek nog een testament te hebben. Daarin had ze de kinderen van een vriend tot erfgenaam benoemd. De vriend was allang overleden en met de kinderen had ze al tientallen jaren geen contact.

Het kan je dus ook gebeuren dat je bij de rechtbank staat om een erfenis te verwerpen, terwijl je helemaal niet in het testament staat. De rechtbank zoekt dat niet voor je uit. Dat moet je dus zelf doen. Gelukkig is dat niet zo ingewikkeld. Klik op de eerste link in de lijst hieronder om er achter te komen hoe je dat doet.

Meer lezen?

• Hier leg ik uit hoe je er achter komt of er een testament is en wat daar in staat.
• Dit zijn de 6 opties als je schulden erft.
• Uitleg over beneficiair aanvaarden.
• Uitleg over de staat waarin je de huurwoning terug moet geven aan de verhuurder.
• Verwerpen kan niet zonder een bezoek aan de rechtbank.
• Op de site van de rechtbank lees je hoe je kunt verwerpen.
• Hier leg ik uit of je bij leven al afstand kan doen van de erfenis.
• Dit zijn de 7 dingen die je moet weten als je een erfenis verwerpt.

Veelgestelde vragen: