De 6 nadelen van een samenlevingscontract

Iedere maand laten duizenden stellen een samenlevingscontract maken bij de notaris. Voor de meesten van hen is de aankoop van een huis de reden om iets op papier te zetten. Want niks regelen, dat is geen goed idee. Toch kiest lang niet iedereen voor een samenlevingscontract of stellen ze het bewust nog even uit. Want het maken van een samenlevingscontract heeft een paar nadelen waardoor het niet bij iedereen past.

1. Het is niet gratis

Voor een samenlevingscontract heb je een notaris nodig. Je kunt in theorie zelf een contract maken, maar dit wordt helaas niet erkend door instanties zoals de belastingdienst. Veel stellen laten direct met hun samenlevingscontract ook twee testamenten opstellen. Dit betekent dat het maken van een samenlevingscontract een dure kwestie kan zijn. Zeker als je het vergelijkt met een geregistreerd partnerschap. Want dat kun je gratis regelen bij de gemeente. Een van de nadelen van het samenlevingscontract is dus dat het geld kost, terwijl er een gratis alternatief bestaat. Op deze pagina kun je de actuele tarieven van notarissen bij jou in de buurt bekijken.

2. Fiscaal partnerschap

Veel mensen halen de verschillende partnerbegrippen door elkaar. Geregistreerd partner betekent dat je naar de gemeente gaat om je burgerlijke staat te veranderen. Dit is dus iets anders dan je inschrijven op hetzelfde adres. Een samenlevingscontract heeft niet tot gevolg dat je geregistreerd partner wordt. Wat wel verandert, is dat je fiscaal partner wordt. Dit betekent dat je vanaf de ondertekening samen aangifte inkomstenbelasting gaat doen.

Voor de meeste mensen is het fiscaal partnerschap gunstig. Maar in bijzondere gevallen kan het voordelig zijn om dit nog even uit te stellen tot het volgende jaar. In dat geval kun je bijvoorbeeld alvast een concept samenlevingscontract laten maken en dat kort na de jaarwisseling ondertekenen bij de notaris.

Overigens ben je ook automatisch fiscaal partner als je op hetzelfde adres bent ingeschreven en samen een kind hebt (dat door de ander is erkend) of samen een koophuis hebt. In deze twee gevallen maakt het dus niet uit of je een samenlevingscontract hebt. Je wordt toch al fiscaal partner, ook als je dat niet wilt.

3. Partner voor toeslagen en uitkeringen

Voor sommige regelingen, zoals de bijstand, wordt gekeken naar “feitelijk” samenwonen. Het maakt de gemeente niet uit of je wel of niet op hetzelfde adres bent ingeschreven en of je wel of geen samenlevingscontract hebt. Als je in de praktijk feitelijk samenwoont, dan heeft dat gevolgen voor je uitkering. Maar voor andere regelingen wordt wel gekeken naar de formele inschrijving en of je een samenlevingscontract hebt. Gelukkig werkt dit partnerschap – met dank aan de toeslagenaffaire – niet meer terug. Je hoeft dus geen toeslagen terug te betalen als je een contract ondertekent. Maar je moet wel opletten dat je op tijd doorgeeft dat je situatie is veranderd.

4. Niet geschikt voor LAT relaties

Veel stellen wonen niet – of nog niet – samen maar willen wel graag iets regelen voor elkaar. Ook als je niet samenwoont, kun je de behoefte voelen om je partner verzorgd achter te laten als er wat zou gebeuren. Helaas is een samenlevingscontract daarvoor niet geschikt. Alleen als je op hetzelfde adres bent ingeschreven, kun je elkaar aanmelden voor het partnerpensioen of een vrijstelling krijgen voor de erfbelasting.

Uiteraard zou je nog kunnen kiezen voor een geregistreerd partnerschap. Daarmee kun je alles goed regelen, zonder dat je samenwoont. Maar het partnerschap heeft ook een paar gevolgen waar je misschien niet op zit te wachten. Zoals het feit dat je burgerlijke staat verandert en dat je samen belastingaangifte moet gaan doen.

5. Niet de achternaam van je partner

De meeste kinderen krijgen nog steeds de achternaam van hun vader. Dit betekent dat de ongehuwde moeder een andere achternaam heeft dan haar kind. Met een huwelijk of geregistreerd partnerschap kun je de achternaam van je partner of echtgenoot voeren. Met een samenlevingscontract kan dat niet.

6. Vrijstelling erfbelasting pas na 6 maanden

Eén van de nadelen van een samenlevingscontract zou de wetgever zo snel mogelijk wat aan moeten doen. Als je een geregistreerd partnerschap of een huwelijk aangaat, heb je direct recht op een grote vrijstelling voor de erfbelasting. Als je samenwoont heb je pas recht op een grote vrijstelling als je 5 jaar samenwoont zonder contract of 6 maanden samenwoont met contract. Voor de meeste stellen is dit geen probleem omdat ze al een tijdje samenwonen op het moment dat ze een samenlevingscontract maken. Maar voor een kleine groep lijkt me dit een onnodig en onrechtvaardig onderscheid.