Het afwikkelen van een erfenis is geen leuke taak, maar aan het einde blijft er in elk geval wat over. Helaas is dat laatste niet voor iedereen de realiteit. Volgens cijfers van het CBS bedraagt een doorsnee erfenis ongeveer € 25.000. De helft van de erfenissen is kleiner dan dit bedrag. En een deel daarvan is zelfs negatief, doordat iemand meer schulden dan bezittingen nalaat. Weet je niet precies wat je erft? Dan kun je uit voorzorg de erfenis beneficiair aanvaarden.
Wat is beneficiair aanvaarden?
Door een erfenis beneficiair te aanvaarden, biedt het vermogen van de erfgenaam geen verhaal voor de schulden van de overledene. Je wordt dus wel erfgenaam maar draait niet op voor de schulden. Alleen de erfenis biedt daarvoor verhaal en het privé vermogen van de erfgenaam niet. Is de erfenis negatief? Dan moeten de “baten” eerlijk worden verdeeld over de schuldeisers. Blijkt de erfenis toch positief te zijn? Dan kunnen alle schulden worden afbetaald en komt het restant van de erfenis toe aan de erfgenaam.
Piet erft van zijn vader een appartement met een geschatte waarde van ongeveer € 185.000. Er zit een hypotheek op van € 200.000. Er zijn geen andere bezittingen of schulden. Na overleg met de notaris kiest Piet voor beneficiaire aanvaarding. In overleg met de hypotheekbank zet hij de woning te koop op Funda. Het hoogste bod is € 190.000. Piet sluit met toestemming van de bank een koopovereenkomst voor dit bedrag. De bank krijgt de volledige verkoopopbrengst en boekt daarna het restant van de hypotheek af. Piet draait dus niet op voor de “onderwaarde” van het appartement.
Wanneer heeft het zin om een erfenis beneficiair te aanvaarden?
Angst voor schulden is niet de enige reden om beneficiair te aanvaarden maar wel de belangrijkste. Dit zijn 3 redenen waarom je een erfenis beneficiair kunt aanvaarden:
- Stel je krijgt een erfenis van een familielid waar je weinig contact mee had. Als je geen idee hebt over de omvang van de erfenis, kun je uit voorzorg beneficiair aanvaarden.
- Stel je vader of moeder overlijdt en je weet dat de erfenis negatief is. Je eerste gedachte is misschien om de erfenis te verwerpen. Maar daardoor raak je ook de controle over de afwikkeling kwijt. Beneficiaire aanvaarding stelt je in staat om de erfenis netjes af te wikkelen zonder dat je privé opdraait voor de schulden.
- Zijn er meer erfgenamen en lukt het niet om in onderling overleg iemand aan te wijzen die de erfenis gaat afwikkelen? Dan geeft beneficiaire aanvaarding je de mogelijkheid om een vereffenaar te laten benoemen door de rechtbank. Dit is een soort executeur die de erfenis afwikkelt namens de erfgenamen.
Wat is het verschil met zuiver aanvaarden of verwerpen?
Twijfel je nog over de wijze van aanvaarding? In dit handige overzicht zie je wat het verschil is tussen de drie opties:
| ik aanvaard zuiver | ik verwerp | ik aanvaard beneficiair | |
|---|---|---|---|
| Wat kost het | Gratis | € 134 | € 134 |
| Ben je erfgenaam | Ja | Nee | Ja |
| Beschermt de wet je tegen schulden | Nee | Ja | Ja |
| Wie wikkelt erfenis af | Jij, een executeur of je geeft iemand een volmacht | Jij in elk geval niet | Jij, een executeur, een vereffenaar of je geeft iemand een volmacht |
| Wat als de erfenis negatief blijkt | Jouw probleem | Niet jouw probleem | Niet jouw probleem |
| Wat als de erfenis positief blijkt | Jij krijgt wat er over is | Pech, jij krijgt niks | Jij krijgt wat er over is |
Wat moet je doen na beneficiaire aanvaarding?
Het gevolg van de beneficiaire aanvaarding is dat je de erfenis moet “vereffenen”. Dit betekent dat je de bezittingen verkoopt en de opbrengst daarna eerlijk verdeelt over de schuldeisers. De vereffening kan complex zijn. Denk bijvoorbeeld aan het geval dat een schuldeiser een pandrecht of hypotheekrecht heeft. Of het geval dat de erfenis bestaat uit een onderneming met personeel en klanten.
Elke erfenis is uniek en de wet is ingewikkeld. Overleg altijd met een deskundige voordat je aan de slag gaat. De notaris is de aangewezen persoon voor vragen over een erfenis. Maar ook buiten het notariaat vind je steeds meer partijen die je kunnen helpen. Zit je met een specifieke vraag? Online kun je ook veel informatie vinden. Dit zijn een paar handige links:
- Overzicht van alle blogs over dit onderwerp op mijn website.
- Hier kun je zelf de aanvaarding regelen.
- Stappenplan op de website van de rechtbank.
- Voorbeeld boedelbeschrijving die je kunt gebruiken bij beneficiaire aanvaarding.
- De officiële richtlijnen voor vereffening.
- Handleiding erfrechtprocedures kantonrechter.
Hoe kun je een erfenis beneficiair aanvaarden?
Voor een verklaring van erfrecht moet je naar de notaris. Die geeft uitleg over je rechten en plichten en regelt meestal ook de beneficiaire aanvaarding als je daarvoor kiest. Maar juridisch gezien, heb je voor de aanvaarding geen notaris nodig. De beneficiaire aanvaarding vindt plaats bij een akte die door de rechtbank wordt gemaakt. Daar ben je zelf niet bij aanwezig omdat je hiervoor een volmacht afgeeft.
Met onderstaand formulier kun je een volmacht voor de beneficiaire aanvaarding geven. Het ingevulde formulier stuur je met een kopie van je legitimatie en de overlijdensakte naar de rechtbank. Daarna krijg je een factuur. Zodra je die hebt betaald, maakt de rechtbank de akte op en vervolgens krijg je een kopie thuisgestuurd.
Meer lezen?
- Dit zijn de 6 opties als je schulden erft.
- In deze 3 gevallen hoef je voor de aanvaarding geen kosten te maken bij de rechtbank.
- Dit zijn de gevolgen als je een erfenis verwerpt.
- Dit zijn de gevolgen als je zuiver aanvaardt.
- Voorbeeld tekst voor het aanvragen van een vereffenaar.
Veelgestelde vragen:
Wat betekent beneficiair aanvaarden?
Een erfenis kun je zuiver of beneficiair aanvaarden. Als je een erfenis zuiver aanvaardt, gelden er minder strenge regels voor de afwikkeling. Maar het betekent ook dat je eigen vermogen verhaal biedt voor de schuldeisers als de erfenis negatief is. Beneficiair aanvaarden betekent dat je eigen vermogen geen verhaal biedt voor de schulden van de overledene. De erfenis moet in dat geval volgens strenge regels worden “vereffend”. Dit houdt in dat je de bezittingen verkoopt en de opbrengst eerlijk verdeelt over de schuldeisers.
Wat moet je doen bij beneficiair aanvaarden?
Als je een erfenis beneficiair aanvaardt, moet je de erfenis vereffenen. Dit houdt onder andere in dat je een boedelbeschrijving maakt en ter inzage legt. De bezittingen verkoop je en de opbrengst wordt eerlijk verdeeld over de schuldeisers. Dit gebeurt door middel van een uitdelingslijst. Als er geen “baten” zijn, kun je de kantonrechter vragen om de vereffening op te heffen. Ben je zelf niet in staat om de erfenis af te wikkelen? Dan kun je de rechter vragen om een vereffenaar te benoemen.
Wat is een boedelbeschrijving?
Een boedelbeschrijving is een overzicht van bezittingen en schulden per de datum van overlijden. Je vindt de wettelijke eisen voor de boedelbeschrijving in artikel 674 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
Wanneer is beneficiair aanvaarden verplicht?
Beneficiair aanvaarden is verplicht als iemand een wettelijke vertegenwoordiger heeft. Dit is bijvoorbeeld het geval als een erfgenaam minderjarig is of onder curatele staat. Of als een erfgenaam failliet is of in de schuldsanering zit. In dat geval mag de vertegenwoordiger niet zuiver aanvaarden.